Dobiegła końca realizacja projektu ?Drzwi do kultury. Audiodeskrypcja szansą na zwiększenie dostępu osób niewidomych i słabowidzących do sztuk wizualnych.? Projekt realizowały wspólnie Fundacja Audiodeskrypcja oraz Fundacja Prawo i Partnerstwo. Został on dofinansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, z Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich.
Celem projektu było dostarczenie pracownikom publicznych placówek kulturalnych z terenu województwa podstawowej wiedzy (zarówno teoretycznej, jak i praktycznej) w zakresie audiodeskrypcji – techniki, która umożliwia odbiór dóbr kultury audiowizualnej osobom niewidomym i słabowidzącym. Realizatorzy projektu chcieli w ten sposób zmotywować podlaskie m.in. muzea, galerie, teatry, operę do stopniowego wprowadzania do swojej oferty audiodeskrypcji prezentowanych tam eksponatów czy przedstawień i wesprzeć wspomniane placówki w tym procesie.
W ramach projektu zorganizowane zostało 8-dniowe szkolenie ? w formie czterech dwudniowych zjazdów (szkolenie rozpoczęło się 24 września, a zakończyło 6 listopada br.).
W każdym zjeździe szkoleniowym wzięło udział 14 osób – przedstawicieli 9 instytucji kulturalnych z województwa podlaskiego:
1. Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego
2. Galerii im. Sleńdzińskich w Białymstoku
3. Wojewódzkiego Ośrodka Animacji Kultury w Białymstoku
4. Muzeum Przyrody w Drozdowie
5. Wigierskiego Parku Narodowego
6. Muzeum Ikon w Supraślu
7. Muzeum Wojska Polskiego w Białymstoku
8. Muzeum Podlaskiego w Białymstoku
9. Białostockiego Muzeum Wsi w Białymstoku.
Uczestnicy szkolenia zostali zapoznani z informacjami na temat rodzajów niepełnosprawności wzroku, specyfiki możliwości percepcyjnych osób niewidomych i słabowidzących. Dowiedzieli się też na czym polega tworzenie audiodeskrypcji dzieł plastycznych, scenicznych, filmowych, jakie obowiązują przy tym zasady, jakie są możliwości zastosowania technik multisensorycznych w udostępnianiu dóbr kultury i sztuki osobom niewidomym i słabowidzącym. Uczestnicy szkolenia pozyskali też informacje na temat sprzętu i dostępnych rozwiązań technologicznych, które umożliwiają stosowanie audiodeskrypcji w galerii, muzeum, teatrze czy operze. W czasie szkolenia analizowali także przykłady i formy stosowania audiodeskrypcji w wybranych placówkach kulturalnych na świecie, m.in. w National Theatre (Wielka Brytania), British Museum (Wielka Brytania) czy Sydney Opera House (Australia).
Z ankiet przeprowadzonych przez realizatorów na początku i na koniec warsztatów* wynika, że cel projektu został osiągnięty. O ile na początku szkolenia większość jego uczestników oceniła swoją wiedzę o audiodeskrypcji jako raczej słabą (8 wskazań) lub bardzo słabą (6 wskazań), o tyle na koniec szkolenia te proporcje się odwróciły (ocena ?raczej dobra? – 12 osób, ?bardzo dobra? ? 1 osoba).
Niezwykle ważny z punktu widzenia realizatorów projektu jest fakt, że większość uczestniczących w szkoleniu pracowników instytucji kultury potwierdza, iż obecnie placówki kulturalne nie są dostosowane dla osób niewidomych i słabowidzących. Na pytanie: ?Czy Pani/Pana zdaniem osoby z niepełnosprawnością wzroku w Polsce mają zapewnione możliwości odbioru dóbr kultury audiowizualnej?? nie padła ani jedna odpowiedź twierdząca (13 odpowiedzi ?raczej nie? oraz 2 odpowiedzi ?z pewnością nie?).
W województwie podlaskim szacuje się liczbę osób z dysfunkcją wzroku (niewidomych i słabowidzących) na ok. 2 tys. I właśnie takiej liczbie wdrożenie audiodeskrypcji w podlaskich placówkach kulturalnych dałoby dostęp do dóbr kultury wizualnej. Ta potrzeba osób z niepełnosprawnością wzroku jest obecnie w Polsce zupełnie marginalizowana. Przedsięwzięcia kulturalne, takie jak wystawy, filmy, spektakle teatralne, w swojej przytłaczającej większości nie są dostosowane do potrzeb osób niewidomych czy słabowidzących. Nawet jeżeli przygotowywane są wystawy czy pokazy z audiodeskrypcją – mają charakter wydarzeń incydentalnych, jednostkowych. W ocenie realizatorów projektu ?Drzwi do kultury? osoby z niepełnosprawnością wzroku powinny mieć stały, ciągły dostęp do dóbr kultury. Projekt jest pierwszym w Polsce krokiem, zmierzającym do trwałego, systemowego rozwiązania tego problemu. Mamy nadzieję, że uda nam się kontynuować tę inicjatywę. Zwłaszcza, że we wspomnianej wyżej ankiecie wszyscy bez wyjątku uczestnicy ? pracownicy podlaskich placówek kultury – wyrazili potrzebę dalszych szkoleń w zakresie audiodeskrypcji.
* W badaniu ankietowym oprócz 14 pracowników placówek kultury wziął udział także obecny na warsztatach wolontariusz Fundacji Audiodeskrypcja.
Źródło: Fundacja Audiodeskrypcja
