W ostatnich latach znacznie wzrosła popularność pracy zdalnej. Niegdyś spotykana z rzadka i raczej, jako forma pozwalająca „dorobić” do stałej pensji, a obecnie już w ramach pełnoetatowego zatrudnienia na umowę o pracę i niekoniecznie przy najniższej krajowej stawce. Oto jakie korzyści i możliwości dla pracownika z niepełnosprawnością oraz zatrudniającego go pracodawcy wnosi praca zdalna.
RÓŻNICA MIĘDZY PRACĄ ZDALNĄ, A STACJONARNĄ
Wyobraźmy sobie taką sytuację: Rozpoczynasz pracę w nowym miejscu. Ludzie są obcy więc trudno śmiało się poruszać, albo nawet nie ma kiedy poznać otoczenia. Nie każdy wie że masz niepełnosprawność, więc Twoje pojawienie się stanowi dla niektórych pracowników zaskoczenie i powoduje pewien dyskomfort pod kątem pomocy czy zachowania wobec Ciebie. Sprzęt jest nowy, czas goni, a tu ciężko się przestawić i nauczyć obsługi. Same ustawienia na komputerze nie są pod Ciebie dopasowane. Musisz prosić o pomoc i stresujesz się zawracaniem komuś głowy. Sam dojazd i powrót z pracy również jest kłopotliwy. Na parkingu brakuje miejsca dla osób z niepełnosprawnością, do biura prowadzą schody i nie ma windy, a komunikacja miejska nie zawsze ułatwia sprawę.
A teraz pomyśl, że budzisz się rano bierzesz prysznic i robisz kawę. Siadasz do swojego biurka lub usadawiasz się wygodnie w swoim ulubionym miejscu, a może i właśnie jedziesz w podróż lub jesteś z rodziną i odpalasz swojego laptopa, odbierasz meila ze zleceniem na dziś i w domowym zaciszu, bez presji i na znajomym Ci sprzęcie wykonujesz zadanie. A może masz elastyczny czas pracy i akurat tego dnia potrzebujesz dłużej poleniuchować, albo zrobić sobie przerwę na zakupy czy sprawę urzędową. Po czym wracasz do domu i wykonujesz swoje pracownicze obowiązki. Może masz służbowy telefon, dopasowany pod Ciebie i musisz wykonać ileś połączeń… W domu to pestka! Szef chwali Cię za świetną pracę i dobre statystyki i oferuje Ci premię, ponieważ praca w domu to czysta przyjemność i zero stresu. Ponadto pracujesz dla firmy znajdującej się w odległej części kraju, a Twój szef jest dumny, że ma tak dobrego pracownika, jakiego być może blisko siebie by nie znalazł.
Praca zdalna nie musi się dziś kojarzyć jedynie z na przykład wypełnianiem ankiet bez umowy i zbieraniem punktów, które w rezultacie i tak dadzą niewielki zarobek. Albo z pracą również bez umowy dla jakiejś z firm kosmetycznych. Wiele stanowisk i tak opartych jest o pracę na komputerze, a więc nie trzeba siedzieć w biurze, aby wykonywać swoje zadania. Takie same, a może nawet i lepsze rezultaty można uzyskać pracując w domu w bezstresowej atmosferze. Nie wyklucza to braku kontaktu z szefem i pracownikami, ponieważ kontakt osobisty zostaje zastąpiony na przykład poleceniami telefonicznymi lub korespondencją meilową.
Jeżeli na Twoim orzeczeniu jest napisane, że jesteś „całkowicie niezdolny do pracy”. Albo wszyscy potencjalni pracodawcy bali się zatrudnienia Ciebie stacjonarnie z powodu Twojej niepełnosprawności lub zakład pracy jest niedostosowany pod względem infrastruktury. Lub jeżeli znalazłeś wymarzoną pracę ale nie będącą blisko Twojego miejsca zamieszkania. A może po prostu obawiasz się, że nie poradzisz sobie w pracy stacjonarnej ze względu na swoją niepełnosprawność lub z jej powodu w ogóle trudno Ci samemu funkcjonować. – Zastanów się czy zatrudnienie zdalne nie będzie rozwiązaniem idealnym! Ten artykuł pozwoli Ci przekonać się, że praca w domu może otworzyć nowe drzwi do Twojej kariery.
Wzrost popularności pracy zdalnej dzięki pandemii
W ostatnich miesiącach pandemia spowodowana przez Covid19 otworzyła oczy wielu pracodawcom, chcącym mimo kwarantanny podtrzymać interes i nie pozostawić bez pracy swoich pracowników. Tym samym pozwoliła podgonić za m.in. Niderlandami, będącymi w czołówce rankingu krajów, w których jest najwyższa liczba stanowisk zdalnych. Praca, która dotychczas nie mogła opuścić firmy czy zakładu pracy, nagle musiała zostać w jakiś sposób przeniesiona do domu. Niecodziennym widokiem byli pracownicy przenoszący komputery i inne sprzęty do aut, mających dostarczyć je do domu, aby tam w takim samym komforcie mogli kontynuować swoją pracę nie narażając się na zarażenie Koronawirusem.
Podobnie jak uczniowie i studenci, którzy dla swojego bezpieczeństwa musieli opuścić szkoły i uczelnie celem kontynuacji nauki w trybie zdalnym. Początkowo zmiany były ciężkie i wymagały nie tylko oswojenia się z obostrzeniami związanymi z pandemią, ale również zaznajomienia się z nowymi programami i aplikacjami do komunikacji wewnątrzgrupowej, aby wspólnie podjąć naukę lub pracę. Wszystko to jednak wpłynęło na szybszą adaptacje istniejących technologii, aby sprostać zapotrzebowaniom, a następnie utworzyło nowe ścieżki dla już nie tymczasowej, a stałej możliwości równie efektywnej nauki oraz pracy przez internet.
Typy pracy zdalnej
Jeszcze nie tak dawno praca zdalna kojarzyła się w szczególności z przenoszeniem z miejsca pracy do domu niedokończonej „papierologii” czy innych zadań, na których wykonanie był naglący termin. Taka praca otrzymywała miano uzupełniającej, czyli takiej, kiedy w wyjątkowych sytuacjach pracownik mógł albo musiał zabrać pracę do domu. I częściej kojarzyło się to właśnie ze wspomnianym wyżej nadmiarem pracy, a co za tym idzie z pracą po godzinach, koniecznością opieki nad dzieckiem czy chwilową awarią sprzętu.
Lepiej brzmiącą formą pracy jest opcja naprzemienna, czyli taka, w której pracownik część czasu przepracowuje w miejscu pracy, a część w domu. Nie musi się to łączyć z nadliczbowymi godzinami, a po prostu z charakterem pracy i możliwością przeniesienia lub dostępności do odpowiednich narzędzi.
Aż w końcu przechodzimy do pracy permanentnej, czyli pełnowymiarowej pracy w domu. Tutaj z kolei kojarzyć by się mogła z prowadzeniem własnej działalności, którą można dostosować pod siebie, choćby w przypadku jednoosobowej firmy. Jednakże nie trzeba prowadzić własnej działalności, aby móc skorzystać z komfortu, jakim jest praca zdalna.
Czym tak właściwie jest praca zdalna?
Praca zdalna znana też jako e-praca czy telepraca, to taka, w której zatrudniony pracownik, wykonuje swoje obowiązki zlecone przez swojego pracodawcę w domu lub dowolnym miejscu po za siedzibą firmy, w zależności od jej charakteru. Zatrudnienie może być zawarte w oparciu o umowę zlecenie, o dzieło, cywilnoprawną, ale także umowę o pracę. Zadania wykonywane są między innymi poprzez wykorzystanie technologii i przekazywane pracodawcy drogą elektroniczną. Dzięki braku konieczności przebywania w firmie może mieć ona elastyczny wymiar godzinowy składający się na pełen etat bądź jego część w zależności od zapotrzebowania. W przypadku osób z niepełnosprawnością niezmiennie z uwzględnieniem przynależnych im norm czasu pracy, przerw i dodatkowego urlopu, tak jak w przypadku pracy w miejscu zatrudnienia.
Popularne stanowiska to m.in.: Konsultant telefoniczny, Rejestrator medyczny, Grafik, Dziennikarz, Redaktor, Spedytor, Specjalista do spraw obsługi klienta, Specjalista do spraw HR, Operator baz danych, Analityk internetowy, Księgowy, Programista, Osoba prowadząca sklep internetowy, Game designer i wiele innych. W domu również można wykonywać pracę krawieckie, modelarskie, szewskie, naprawcze i inne manualne.
Informacje w kwestii pracy zdalnej możemy znaleźć w artykule 675 Kodeksu Pracy. Aby zrozumieć więcej, możemy oprzeć się o komentarz ze strony infor.pl. Potwierdza on wyżej przedstawione warunki zatrudnienia i kontaktu pracownika z pracodawcą poprzez komunikatory elektroniczne i internetowe. Prezentuje także przykłady stanowisk zdalnych oraz podkreśla opcję zatrudnienia osób z niepełnosprawnością czy kobiet przebywających na urlopie macierzyńskim bądź wychowawczym czy osób sprawujących opiekę nad członkiem rodziny. Zaznacza, że umowa o pracę zdalną powinna opierać się na tych samych warunkach, co standardowa umowa o pracę. Telepracownik nie powinien być dyskryminowany ze względu na formę pracy, ani ponosić konsekwencji w formie okrojonych korzyści z pracy, takich jak rozwój, awans czy dostęp do szkoleń.
Zatrudnienie osób z niepełnosprawnością w formie zdalnej
Dla niektórych potencjalnych pracowników dotarcie do miejsca pracy lub funkcjonowanie w nim może stanowić spory problem. Niedostosowana infrastruktura, sprzęt, trudny dojazd i z drugiej strony problemy ze swobodnym poruszaniem się wynikające z różnych niepełnosprawności – te czynniki mocno zawężają liczbę miejsc pracy oraz stanowisk. Wiele wykształconych czy uzdolnionych osób musi więc pozostać na bezrobociu, oczekując na okazję. Oczywiście istnieje możliwość starania się o dofinansowanie wspomagające przystosowanie miejsca pracy pod osobę niepełnosprawną podobnie jak można uzyskać dofinansowanie do zatrudnienia takiej osoby w kwocie zależnej od czynników takich jak rodzaj niepełnosprawności oraz jej stopień, a także uzyskania dodatku, o czym przeczytamy w Ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, której aktualne objaśnienie znajdziemy na stronie PFRON w zakładce „Wysokość dofinansowania”. Naprzeciw złym lub niemożliwym do dostosowania warunkom wychodzi nam jednak możliwość zatrudnienia w charakterze zdalnym, co w niezmiennej formie warunków pracy oraz obowiązków pracownika pozwala na swobodę pracy w przystosowanej przestrzeni domowej. Jak najbardziej przy takiej formie, także można starać się o dofinansowanie przy zatrudnieniu pracownika z niepełnosprawnością w niezmiennych kwotach. Trzeba jednak spełniać konkretne warunki, które także wymienione są we wspomnianej ustawie i objaśnione na stronie PFRONu. Praca w dobrze znanym środowisku oraz przy użyciu własnego sprzętu może okazać się nawet bardziej efektywna i zapobiegnie wywołaniu stresu, jaki mógłby być związany z poznawaniem nowej przestrzeni, nowego miejsca, obsługi obcego sprzętu i interakcji z pracownikami. W przypadku niepełnosprawności związanych z większą dbałością o higienę czy na przykład regularnym przyjmowaniem leków nie spowoduje dyskomfortu. Jednak należy również pamiętać, że niepełnosprawności nie u wszystkich łączą się z podwyższonym lękiem czy stresem, a osobowość u każdego jest indywidualna. I nie każdy musi bać się nowych warunków, jednak inne czynniki niezwiązane z psychiką po prostu mogą stanowić utrudnienie w pracy po za domowym środowiskiem.
Uwaga!
Jeśli zależy Ci na konkretnym stanowisku lub pracy w konkretnej firmie, a z pewnych przyczyn nie jesteś w stanie pracować stacjonarnie – warto mimo wszystko wysłać swoje CV oraz list motywacyjny, w którym podkreśli się swoje zalety oraz pozytywne aspekty pracy zdalnej. Na przykład takie, że praca w obrębie swojego miejsca zamieszkania, a zarazem działania na rzecz firmy może przynieść dla niej korzyści i przyczynić się do wzrostu zainteresowania przez potencjalnych klientów. Warto także wspomnieć o korzyściach płynących z zatrudnienia osób z niepełnosprawnością, gdyż pracodawca może nie mieć wcześniej do czynienia z osobami niepełnosprawnymi i nie wiedzieć, że istnieje opcja dofinansowania oraz dostosowania dzięki środkom z PFRON otoczenia oraz/lub sprzętu. W żadnym wypadku nie jest to natarczywość, a być może okaże się, że to właśnie Twoje CV, choć spoza obszaru poszukiwań okaże się tym najlepszym.
Zalety i wady pracy zdalnej dla pracownika
Jeżeli dalej nie jesteś pewien czy nie zawiedziesz się na pracy zdalnej, warto przede wszystkim omówić wszystko z pracodawcą i rozeznać się w opiniach otoczenia zatrudnionego i pracującego w ten sposób. Wszystko ma swoje plusy i minusy, ale jedno jest pewne, że praca we własnym domu i z wykorzystaniem własnego sprzętu będzie mniej kłopotliwa. Oto jednak kilka podstawowych faktów.
Dla pracowników wykonujących telepracę plusem z pewnością będzie komfort wykonywania jej w domu, bądź w przypadku konieczności przemieszczania się, w każdym możliwym miejscu o ile obowiązki związane ze stanowiskiem na to pozwalają. Dzięki takiej formie zatrudnienia będzie mógł dostosować miejsce pracy pod swoje potrzeby lub niepełnosprawność, albo będzie mógł sprawować opiekę nad dzieckiem czy innym wymagającym tego członkiem rodziny. Pracownik będzie zawsze na swoim stanowisku, co zniweluje konieczność dojazdów lub stania w korkach. Dalej będzie mógł się rozwijać i podejmować szkolenia i kontakt z pracodawcą oraz innymi pracownikami bez konieczności zmiany i dostosowania do nowych miejsc.
Zaletą ale jednocześnie wadą jest fakt pracy w swoim miejscu zamieszkania, ponieważ o ile jest to znacznie bardziej wygodne, to w otoczeniu pracownika będzie wiele czynników rozpraszających. Pracownik również nie koniecznie może zajmować stanowisko wymagające kontaktu z innymi pracownikami lub klientami, więc może on pozostać w zamknięciu i czuć się zapomnianym czy niedocenionym. Ważne więc jest wsparcie i dbałość o pracę w zespole oraz w przypadku organizacji fizycznych szkoleń czy spotkań uwzględnienie telepracowników.
Zalety i wady dla zatrudniających pracodawców
Jeżeli jesteś pracodawcą, warto również przemyśleć kilka kwestii. Dla co niektórych praca zdalna może być jedynym rozwiązaniem, albo pierwszą podjętą pracą, w przypadku, kiedy jeszcze studiują lub uczą się. Nie można wykluczyć również osób, którym w wyniku choroby, ciąży czy nabycia niepełnosprawności nie pozostała inna droga realizacji zawodowej.
Dzięki otwartości na nowe technologie i organizacji stanowiska pracy obsługiwanego w dużej mierze przez internet, pracodawca może pozyskać pracowników z różnych i odległych stron. Ci zaś mogą posiadać wiedzę oraz umiejętności wspomagające rozwój firmy oraz wnieść nowe pomysły, być może dzięki inspiracji i obserwacji zaczerpniętej z miejsca, w którym wykonuje pracę. Wprowadzając taką formę zatrudnienia, pracodawca otwiera drogę kariery osobom niemogącym z różnych przyczyn pracować w siedzibie firmy, a także wpływa na zmniejszenie bezrobocia. Może także zmniejszyć koszty bądź po prostu zaoszczędzić na dostosowaniu czy utworzeniu nowych stanowisk pracy. Może mieć mobilny kontakt z pracownikami poprzez drogę elektroniczną lub wewnętrzną aplikację.
Minusem zdecydowanie jest kwestia zaufania do pracownika zatrudnionego w charakterze zdalnym i brak możliwości stałej kontroli jego pracy. Od jego nieterminowego wywiązywania się z obowiązków mogą być zależne produkcje czy dochody firmy. Jednak jako początkowe sprawdzenie i czas na nabranie zaufania można uznać okres próbny, który nie może być dłuższy niż trzy miesiące.
Gdzie szukać pracy, pracodawców i pracowników
Oczywiście pierwsze na myśl nasuwają się urzędy pracy. Nie wszyscy je jednak lubią. Jeśli mowa jest o pracy zdalnej, to dlaczego by również nie poszukać jej nie ruszając się z domu? Dla osób, które potrzebują wsparcia, wszelkie fundacje czy stowarzyszenia tworzą projekty aktywizacji zawodowej. Prowadzą one kandydatów, począwszy od rozmów z psychologiem i doradcą pracy, poprzez wspólną pracę nad tworzeniem CV i gromadzeniem i sporządzaniem innych, potrzebnych dokumentów, aż do wsparcia w poszukiwaniu pracy i kontaktu z potencjalnymi pracodawcami. Oczywiście internet także stoi otworem. Nie wiele potrzeba aby znaleźć portale dla osób szukających pracy oraz pracodawców. Można szukać w nich ofert bezpośrednio po wejściu na stronę, jednak po zarejestrowaniu się, otrzymujemy wiele możliwości, które z pewnością wspomogą znalezienie pracownika, czy aplikowanie na wymarzone stanowisko, ale przede wszystkim wiele oferuje możliwość utworzenia własnego profilu, na którym umieścimy swoje dane i utworzymy profesjonalne CV. Jednymi z najpopularniejszych portali jest na przykład: infopraca.pl, praca.pl czy indeed.com. Istnieją jednak strony, które znacznie bardziej ułatwią znalezienie pracowników z niepełnosprawnością oraz pracodawców szukających takich osób. Jednymi z najbardziej sprawdzonych są m.in. sprawniwpracy,com, obpon.pl, werbeo.pl czy ipon.pl Czyli ogólnie mówiąc bazy pracowników i pracodawców osób niepełnosprawnych. Na portalach możemy znaleźć np. informacje i artykuły dotyczące zatrudnienia i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością, odnośniki do innych stron, ogłoszenia kupna i sprzedarzy sprzętu dla niepełnosprawnych, a nawet możliwość zawarcia znajomości. Pozostając jednak w temacie zatrudnienia – strony te umożliwiają pracodawcom oraz osobom poszukującym pracy utworzenie profili, CV, dodawanie ogłoszeń i aplikacji na wymarzone stanowiska. Co więcej wszystkie te wymienione strony wychodząc naprzeciw użytkownikom z dysfunkcjami wzroku, proponują dostosowanie strony pod względem zmiany wielkości czcionki i kontrastu. Zasięg pracowników omawianych stron obejmuje całą Polskę i stara się wspomóc wszystkich pracodawców chcących zatrudnić osoby z niepełnosprawnością. Z ich pomocy skorzystało już kilka tysięcy firm.
