Z końcem września firma Apple udostępniła użytkownikom swoich komputerów kolejną darmową aktualizację systemu.
Jak zwykle w takich razach, próbujemy odpowiedzieć sobie na pytanie, czy warto instalować, czy system zawiera jakieś istotne usprawnienia i czy przypadkiem nie ma w nim błędów, które rozsądnemu użytkownikowi nakazywałyby pozostanie przy starym, być może czasem za to czy owo nielubianym, ale za to działającym w sposób przewidywalny, systemie operacyjnym.
Nowości
Lista usprawnień tym razem z pewnością ucieszy użytkowników VoiceOver. W nowej wersji wprowadza się możliwość używania klawisza CapsLock zamiast znanego wszystkim zestawu “Ctrl Option”. To bardzo pożyteczna zmiana, która z pewnością spowoduje poprawę ergonomii pracy z komputerami od Apple. Obok zwykłej manualnej wygody, uzyskujemy dzięki niej wiele skrótów klawiszowych, z których nie mogliśmy do tej pory korzystać. Domyślne ustawienie w nowym systemie to “Ctrl Option” i CapsLock jako klawisze modyfikujące, co oznacza, że można używać dowolnie jednego z tych klawiszy. W ustawieniach VoiceOver można to zmienić i wybrać dawne ustawienie lub sam Capslock jako modyfikator.
Kolejna nowość to poprawki dotyczące syntezatorów mowy i w ogóle dźwięków systemowych. Dźwięki stały się w nowym systemie nieco bardziej dyskretne i miękkie w odbiorze, a syntezatory mowy znacznie bardziej responsywne.
Ciekawą, wprowadzoną w tej wersji narzędzia VoiceOver, nowością jest sposób nawigowania wewnątrz otwartego okna za pomocą tzw. “miejsc okien”. Wybór tej opcji pozwala użytkownikowi na przemieszczanie się wewnątrz okna, które zawiera wiele elementów w taki sposób, że może on wybrać łatwo te elementy, które chce szybko zlokalizować – np. logowanie czy rejestracja w serwisie internetowym. Użytkownik ma możliwość dodawania swoich “miejsc okien”, ale co bardziej interesujące, możliwość taką mają twórcy aplikacji. Czy zechcą z niej korzystać i ułatwić w ten sposób życie niewidomym użytkownikom? Czas pokaże.
Użytkownicy czytników ekranu dla systemu Windows z pewnością z zadowoleniem przywitają wprowadzenie w VoiceOver mechanizmu pozwalającego na przeskakiwanie do dowolnie wybranego elementu nawigacyjnego. Naciśnięcie klawisza VO z literą “u” pokaże nam coś w rodzaju tabeli, w której przemieszczanie się poziomo spowoduje wybór pomiędzy dostępnymi klasami elementów nawigacyjnych, podczas gdy poruszanie się w pionie spowoduje wybranie elementu z danej grupy. Na razie działa to w aplikacjach od Apple, ale jako że jest to nowość, można się spodziewać, że zostanie udostępnione także w aplikacjach innych firm.
Na uwagę zasługuje wreszcie rozbudowanie tzw. czynności VoiceOver o możliwość przypisywania ich do stron internetowych. W praktyce oznacza to np., że będzie możliwe przypisanie powiedzmy automatycznej zmiany języka syntezatora mowy do naszego ulubionego serwisu internetowego, co ułatwi pracę w środowisku wielojęzycznym. Zastosowań może być oczywiście znacznie więcej.
Największa zmiana w VoiceOver to rozbudowanie możliwości obsługiwania obiektów w trybie interakcji. Do wyboru otrzymujemy tutaj standardową interakcję, całkowite wyłączenie interakcji oraz rozwiązania pośrednie. Wyłączenie interakcji spowoduje, że np. po otwarciu przeglądarki internetowej będzie można nawigować strzałkami po wszystkich dostępnych elementach okna, w tym także paskach narzędzi itd. Takie rozwiązanie, jakkolwiek na pierwszy rzut oka wydaje się interesujące, może spowodować, zwłaszcza w przypadku dużych i skomplikowanych pod względem strukturalnym okien, trudności w orientowaniu się, a co za tym idzie, w skutecznym obsługiwaniu aplikacji. Wydaje się zatem, że pozostanie przy standardowym sposobie interakcji jest najrozsądniejszym wyborem, choć trzeba przyznać, że ukłon w stronę przyzwyczajeń użytkowników systemu Windows w tym miejscu nie może pozostać niezauważony.
Na koniec należy wspomnieć, że poprawiono obsługę pasków pozwalających na zmianę ilości miejsca zajmowanego przez okna na ekranie. Dzięki temu, np. w aplikacji Mail, możliwe jest obecnie przeglądanie listy wiadomości bez ich automatycznego otwierania. Możemy po prostu zminimalizować okienko podglądu, co we wcześniejszej wersji było dla użytkowników VoiceOver zwyczajnie niemożliwe.
Błędy
Użytkownicy VoiceOver zauważą dwa błędy.
W niektórych miejscach tryb interakcji zawiesza się tak, że opuszczenie go bywa niemożliwe i jedynym rozwiązaniem jest przejście do innego okna, a następnie reinicjalizacja VoiceOver. Drugi zauważony przeze mnie błąd występuje podczas zmiany głosu syntezatora mowy. Po zmianie głosu syntezatora konieczna jest reinicjalizacja VoiceOver, gdyż w innym wypadku tracimy możliwość korzystania z trybu szybkiej nawigacji. Obszerną i dobrze udokumentowaną listę błędów systemu El Capitan zainteresowani znajdą tutaj.
Podsumowując
Użytkownikom komputerów z jabłuszkiem polecam aktualizację do nowej wersji systemu, ponieważ pomimo błędów uzyskają oni poprawiony system o ulepszonej dostępności, a znając praktykę Apple można się spodziewać, że błędy, które w moim odczuciu są nie tyle poważne czy niebezpieczne, ile do pewnego stopnia dokuczliwe, zostaną poprawione.
Do opracowania powyższego tekstu wykorzystano wpis z blogu znajdującego się pod adresem http://www.applevis.com/blog/assistive-technology-mac-os-x-news/whats-new-os-x-1011-el-capitan-voiceover-users
