Rozmowy audio i video to w dzisiejszych czasach nieodłączny element aktywności w Internecie. Różnego rodzaju usługi VOIP są szeroko wykorzystywane zarówno przez osoby prywatne do kontaktu z rodziną i znajomymi, jak i firmy w celu załatwiania spraw biznesowych.
Jednym z najpopularniejszych programów tego typu jest Skype, o którym słyszał chyba każdy. Niestety z wersji na wersję interfejs tego programu staje się coraz bardziej skomplikowany, sprawiając coraz więcej kłopotów osobom niewidomym. Jak efektywnie używać Skype?a? O tym właśnie będzie niniejszy artykuł.
Skype od podstaw
Jak zacząć?
Wszystko zaczyna się pod adresem www.skype.com, gdzie klikając w link ?Pobierz?, a następnie ?Pobierz teraz? zaopatrujemy się w najnowszą wersję komunikatora.
Instalacja jest bajecznie prosta. Ma nawet mniej ekranów niż przeciętne instalatory programów, z jakimi zwykliśmy się spotykać. Warto przejrzeć wszystkie jej opcje, aby pozbyć się dodatkowych, proponowanym nam na każdym kroku, komponentów, które niosą ze sobą tylko dodatkowe kłopoty dla programów odczytu ekranu.
Po pierwszym uruchomieniu komunikatora, ukazuje się kreator nowego konta. W kilku prostych krokach (podanie imienia i nazwiska, adresu e-mail, hasła oraz nazwy użytkownika, jaką chcielibyśmy mieć) możemy stworzyć swoje konto.
Po pomyślnym utworzeniu konta, zostajemy na nie zalogowani i ukazuje się nam lista kontaktów. Zanim rozpoczniemy dalszą przygodę ze Skype?em, polecam zmienić parę opcji, by była ona jeszcze łatwiejsza.
Pierwszą rzeczą jest przestawienie widoku na kompaktowy. Dokonujemy tego, wchodząc w menu ?Widok? (skrót ?Alt+W?) i wybierając opcję ?Tryb kompaktowy?. W tym samym menu warto upewnić się, że w podmenu ?Dostępność? zaznaczona jest opcja ?Tryb odczytu ekranu?.
Reszta konfiguracji odbywa się w ?Opcjach?, do których dostajemy się przez menu ?Narzędzia? (?Alt+N?). Pierwszym czekającym nas wyzwaniem jest odnalezienie gałęzi ?Ogólne? oraz zaznaczenie pola, które pozwala na rozpoczęcie rozmowy po dwukrotnym kliknięciu na kontakt. Wybór tej opcji pozwoli również na rozpoczęcie rozmowy przez naciśnięcie klawisza Enter. W kolejnym kroku, przechodzimy do gałęzi ?Skróty klawiszowe?, gdzie zaznaczamy ?Włącz globalne skróty klawiszowe?. Po takim skonfigurowaniu opcji, powinniśmy już być w stanie używać Skype?a w bardziej przyjazny sposób.
Wygląd okna głównego
Okno główne Skype?a składa się z dwóch zakładek ? ?Kontakty? oraz ?Ostatnie?, czyli historia zdarzeń (wykonane rozmowy, historia czatów tekstowych, itp.). Pomiędzy tymi zakładkami przełączamy się skrótami klawiszowymi odpowiednio ?Alt+1? dla listy kontaktów i ?Alt+2? dla historii.
Gdy pojawiają się jakieś zdarzenia, na które musimy zwrócić uwagę (nieodebrane rozmowy, nieodczytane wiadomości, itp.) w tytule okna, zaraz po nazwie programu (Skype), a przed nazwą użytkownika, pojawia się ich liczba. Widnieje ona także w tytule zakładki ?Ostatnie?.
Po obydwu listach przemieszczamy się w sposób standardowy, tzn. za pomocą klawiszy strzałek, a menu kontekstowego używamy, aby wykonać pewną akcję na podświetlonym elemencie, np. zadzwonić, wysłać wiadomość czy oznaczyć zdarzenie jako przeczytane.
Wykonywanie połączeń
Zakładając, że zastosowane są ustawienia opisane powyżej, rozmowę inicjujemy, naciskając Enter na kontakcie, do którego chcemy zadzwonić. Słyszymy dźwięk łączenia, a następnie sygnał oczekiwania na odbiór. Warto wtedy zauważyć, iż otwarte zostaje okno rozmowy ? możemy je zamknąć, by nie zajmowało ono miejsca w pasku zadań.
Okno rozmowy jest dość przydatne w czasie rozmów konferencyjnych, by np. wykonywać akcje związane z członkami trwającego połączenia. Kolejną rzeczą jaką zauważymy jest fakt, iż nasz rozmówca zniknął z listy kontaktów. Nie stało się nic dziwnego ? osoby, z którymi prowadzimy rozmowę są tymczasowo przeniesione do pola ?Live conversation? czyli aktualnie trwającej rozmowy, do którego możemy dostać się dwukrotnie naciskając ?Shift+Tab?, wówczas gdy aktywne jest główne okno Skype, a my znajdujemy się na liście kontaktów lub w historii. Po zakończeniu połączenia osoba ta powróci na listę kontaktów.
W czasie rozmowy możemy wykonać pewne akcje. Większość z nich dostępna jest w menu ?Rozmowa? (?Alt+r?). Są to np. zawieszanie i wznawianie rozmowy, rozłączanie, wyciszanie mikrofonu, przekazywanie rozmowy, uaktywnianie trybu video itp. Możemy także zaprosić kolejne osoby do rozmowy konferencyjnej, wybierając opcję ?Zaproś do konferencji? z menu kontekstowego kontaktu. Aby zakończyć rozmowę używamy skrótu ?Alt+PgDn?, zakładając, że zaznaczyliśmy opcję ?Użyj globalnych skrótów klawiszowych?. Podobnie, gdy ktoś do nas zadzwoni, skrót ?Alt+PgUp? pozwala nam rozmowę odebrać.
Czaty tekstowe
Poza najczęściej chyba używaną opcją Skype?a, jaką są rozmowy głosowe, możliwe jest także prowadzenie zwykłych rozmów tekstowych. Aby rozpocząć czat, wybieramy z menu kontekstowego kontaktu opcję ?Wyślij wiadomość błyskawiczną?. Ukazuje się okno pełne różnego rodzaju kontrolek. Jest tam jedno pole edycyjne, w którym jesteśmy umiejscowieni zaraz po otwarciu okna. W nim piszemy naszą wiadomość do znajomego. Aby odnaleźć listę z wiadomościami nadsyłanymi przez nas i innych uczestników czata, używamy skrótu ?Shift+Tab?, aby zlokalizować pole listy, po którym przemieszczamy się strzałkami.
Transfer pliku
Kolejną często używaną funkcją Skype?a jest przesyłanie plików. Aby tego dokonać, z menu kontekstowego kontaktu wybieramy ?Wyślij plik?, a następnie wybieramy plik, który chcemy wysłać. Gdy to my jesteśmy odbiorcą pliku, pokazuje się nam okno czatu. Musimy więc znaleźć listę wiadomości i podświetlić tę wiadomość, która informuje o nadchodzącym pliku, a następnie tabulatorem odnaleźć przycisk ?Zapisz jako?, po naciśnięciu którego wybieramy miejsce zapisu pliku. Uwaga: w czasie rozmowy głosowej okno aktywnej rozmowy nie pozwala zaakceptować pliku. Musimy wtedy kliknąć przycisk ?Wyślij wiadomość?, by otworzyć okno czasu.
Zarządzanie kontaktami
Aby dodać kontakt, należy udać się do menu kontakt (?Alt+k?) i wybrać polecenie ?Dodaj kontakt?. Ukazuje się widok przypominający stronę internetową, gdzie należy nawigować strzałkami góra-dół, a gdy znajdziemy pole, które chcemy wypełnić (nazwa użytkownika, adres e-mail lub numer telefonu) wypełniamy je i klikamy Enter, by zatwierdzić dane. Powinien ukazać się nagłówek z wynikami, z którego wybieramy kontakt, który chcemy dodać i klikamy Enter. Pojawia się okno wysyłania prośby o szczegółowe dane. W polu edycji wpisujemy wiadomość powitalną, a następnie klikamy link ?Wyślij prośbę?. Czasem trzeba kliknąć go dwa razy. W następnym kroku ukazuje się okno informujące o powodzeniu akcji ? możemy zamknąć je skrótem ?Alt+F4?.
Aby zmienić nazwę istniejącego kontaktu, naciskamy na nim klawisz F2. Możemy także zablokować użytkownika, wybierając opcję ?Zablokuj? z menu kontekstowego.
Aby usunąć kontakt, klikamy przycisk Delete na żądanym kontakcie.
Gdy sami otrzymamy prośbę o autoryzację, powinniśmy usłyszeć stosowny sygnał dźwiękowy. Aktywujemy wtedy główne okno Skype?a i skrótem Shift+Tab lub Tab przeszukujemy okno w poszukiwaniu przycisku ?Prośby o szczegółowe dane?. Po jego kliknięciu pokazuje się lista osób czekających na naszą akceptację. Podświetlamy jedną z nich i klawiszem Tab szukamy przycisku wykonującego żądaną przez nas akcję ? ?Zobacz profil?, ?Dodaj do kontaktów?, ?Zablokuj? lub ?Ignoruj prośbę?. Po wybraniu akcji okienko możemy zamknąć.
Edycja profilu i zmiana statusu
Obie akcje wykonujemy w menu ?Plik?, otwieranym skrótem ?Alt+p?. Opcja ?Zmień status? to proste podmenu, pozwalające wybrać status. Opcja ?Edytuj profil? to bardziej rozbudowane okno, zawierające łącza i przyciski pozwalające zmienić takie informacje jak imię i nazwisko, opis, adres email, miasto, zdjęcie profilowe i inne informacje o sobie. Inne interesujące opcje w menu plik to np. ?Zmień hasło? lub ?Wyloguj?.
Poczta głosowa
W listopadzie ubiegłego roku Skype uczynił pocztę głosową darmową usługą. Oznacza to, że teraz każdy może w dowolnym momencie aktywować ją sobie całkowicie bezpłatnie. Dokonujemy tego w menu ?Narzędzia ? Opcje ? Poczta głosowa?. Klikamy tam przycisk aktywujący usługę. Możemy tego zalogować się na nasze konto na www.skype.com, wybrać zakładkę ?Usługi?, a następnie ?Poczta głosowa? i kliknąć link ?Aktywuj?. Opcje poczty głosowej umożliwiają nam teraz zdefiniowanie, kiedy poczta ma przyjmować połączenia oraz pozwalają na ustawienie naszego osobistego powitania. Aby wysłać wiadomość na pocztę głosową znajomego, wybieramy opcję ?Wyślij wiadomość głosową? z menu kontekstowego kontaktu. Wiadomości otrzymane od znajomych, podobnie jak te tekstowe lub pliki, pokazywane są na liście zdarzeń w oknie czatu.
Skype umożliwia także czatowanie ze znajomymi z Facebooka. Aby połączyć naszego Skype?a z kontem na Facebooku, udajemy się do menu ?Widok ? Wiadomości Facebook?. Tam logujemy się na nasze konto i udzielamy zezwolenia dostępu do naszego konta. Od tej chwili okno ?Wiadomości Facebook? będzie pokazywać nam ostatnie statusy naszych znajomych, umożliwiając nam przy okazji publikację naszego statusu. W oknie głównym ukaże się zaś trzecia zakładka, w której znajdują się kontakty Facebook, do których możemy pisać lub w przypadku wersji beta Skype także i dzwonić tak jak jest to możliwe w przypadku znajomych w sieci Skype.
Skrypty
Aby ułatwić osobom niewidomym pracę z różnymi programami, screenreadery posiadają system skryptów, czyli plików z zaprogramowanymi instrukcjami, które mogą ułatwić pracę z daną aplikacją, czyniąc jej interfejs bardziej dostępnym. Zarówno Jaws, jak i Window-Eyes posiadają skrypty dla Skype.
Ułatwiają one pracę z programem, etykietując pewne domyślnie nieopisane pola, informując automatycznie o zdarzeniach, udostępniając więcej skrótów klawiszowych i podając pewne dodatkowe informacje.
Skrypty dla Jaws możemy znaleźć pod adresem http://dlee.org/skype, natomiast dla Window-Eyes w centrali skryptów pod adresem http://www.gwmicro.com/apps.
Ich instalacja nie różni się niczym od instalacji skryptów dla innych programów i ogranicza się do wypakowania skryptów do folderu dla nich przeznaczonego w przypadku Jaws lub wczytania pliku do menedżera skryptów w przypadku Window-Eyes.
Skype Talking
Kolejnym programem ułatwiającym pracę ze Skype?em jest Skype Talking. Jest to nakładka, która integruje się z programem Skype i, poprzez zestaw skrótów klawiszowych, umożliwia wykonywanie pewnych akcji, jak zestawienie połączenia konferencyjnego, zmianę opisu, kontrolę transferów pliku czy odsłuchiwanie wiadomości poczty głosowej.
Program można pobrać pod adresem http://skypetalking.googlecode.com.
Na tej stronie należy wybrać link ?Download?, a następnie kliknąć graficzny link zaetykietowany jako ?DL arrow?, znajdujący się tuż nad numerem wersji programu. Program można pobrać w wersji instalacyjnej oraz Portable. Po jego instalacji i pierwszym uruchomieniu, Skype wyświetli nam okno, w którym informuje nas o tym, że inny program chce kontrolować Skype?a. Musimy wtedy wyrazić na to zgodę, klikając przycisk ?Zezwól?. Gdy już potwierdzimy nasz wybór kliknięciem, Skype Talking powiadomi nas o pomyślnym zalogowaniu do Skype?a i aktualnie zalogowanym użytkowniku. W razie braku opisywanego okna, należy udać się do menu ?Narzędzia ? Opcje ? Zaawansowane ? Zezwalaj innym programom na dostęp do Skype?. Tam z listy wybieramy Skype Talking i przyciskiem Tab szukamy opcji ?Zmień?, gdy już ją znajdziemy, z ?Nie zezwalaj? przestawiamy przycisk opcji na ?Zezwól?.
Od tej pory program będzie oznajmiał nam automatycznie wszystkie zdarzenia. Poniżej lista przydatnych skrótów klawiszowych dla Skype Talking.
?Ctrl+Alt+Shift? to modyfikator, czyli kombinacja, z którą należy wciskać poniższe klawisze, by osiągnąć opisany efekt:
a ?wyświetla informacje o programie,
c ? naciśnięty raz informuje nas o czacie, który jest teraz obserwowany, naciśnięty dwa razy otwiera okno tego czatu,
d ? pokazuje czas trwania rozmowy,
e ? odczytuje ostatnio wypowiedzianą informację,
f ? podaje informacje dotyczące aktywnego transferu pliku ? wciśnięty dwa razy pozwala wybrać transfer z listy, jeśli mamy ich kilka,
i ? przełącza automatyczny odczyt zdarzeń,
k ? aktywuje pomoc klawiatury (w tym trybie każdy naciśnięty skrót będzie opisywany, tzw. samouczek),
l ? podaje informację na temat ostatniego znanego połączenia, tzn. czy trwa, czy nie powiodło się bądź jest w stanie łączenia i z kim jest prowadzone, a kliknięty dwa razy pozwala wpisać ręcznie nazwę użytkownika lub numer telefonu, pod który chcemy zadzwonić (możemy oddzielić kilka nazw przecinkami, tworząc konferencję),
m ? podaje nasz aktualny opis, a wciśnięty dwa razy pozwala wprowadzić nowy,
n ? podaje informację o członkach konferencji,
o ?podaje aktualny status, a wciśnięty dwa razy stan konta Skype Out,
p ? otwiera ustawienia,
q ? zamyka program,
r ? odczytuje ostatnią otrzymaną wiadomość czatu,
s ? otwiera kreator tworzenia wiadomości SMS,
t ? uruchamia program,
u ? sprawdza czy jest nowa wersja,
w ? podaje informacje dotyczącą ostatniej wiadomości w poczcie głosowej, naciśnięty dwa razy odtwarza ją, zaś trzy razy ? usuwa,
x ? podaje informację o aktywnych urządzeniach audio i video,
z ? przełącza pomiędzy trybem wiadomości głosowych a czatów,
backspace ? pozwala zmienić status,
cyfry od 1 do 0 ? odtwarzają 10 ostatnich wiadomości obserwowanego czatu lub w poczcie głosowej ? w zależności trybu wybranego literą ?Z? (wciśnięty dwukrotnie odtwarza wiadomość z poczty lub kopiuje z czatu, trzykrotnie kasuje wiadomość z poczty lub otwiera link zawarty w wiadomości czatu),
F1 ? F10 ? umożliwiają wybranie z listy ostatnich dziesięciu zdarzeń czatu to obserwowania,
F11 ? otwiera menedżer kontaktów ? nieco ulepszoną wersję standardowej listy, pozwalającą przejrzeć profil, zaznaczyć parę osób i stworzyć konferencję lub czat grupowy, itp.,
myślnik ? przełącza między zdarzeniami, które chcemy przeglądać w historii zdarzeń,
przecinek i kropka ? pozwalają na przeglądanie zdarzenia według ustawień myślnika.
GWConnect
Firma GWMicro od zawsze miała kłopoty z dobrym udźwiękowieniem programu Skype. W związku z tym producent czytnika ekranu Window-Eyes stanął na wysokości zadania i stworzył samodzielnego klienta Skype?a, napisanego specjalnie dla osób niewidomych o nazwie GW-Connect. Interfejs programu przypomina ten z Mirandy, a skróty klawiszowe odbierania i rozłączania rozmowy są takie same, jak w oryginalnym Skype?ie. Program umożliwia łatwy dostęp do prawie wszystkich opcji Skype?a za pomocą skrótów klawiszowych oraz prostego w obsłudze paska menu.
Aplikację można pobrać ze strony https://www.gwmicro.com/App_Central/Apps/App_Details/?scriptid=1353
Od wersji 2.0 program występuje w polskiej wersji językowej. Został stworzony w pierwszym rzędzie dla użytkowników programu Window-Eyes, z którego najnowszą wersją działa bez reklam. W przeciwnym razie (starsze wersje, inne screenreadery), co półgodziny wyświetlane są reklamy i informacje zachęcające do zakupu Window-Eyes. Możemy ponadto zakupić wersję bez reklam w płatnym abonamencie.
Po pobraniu programu i jego instalacji, jesteśmy proszeni o wprowadzenie naszej nazwy użytkownika i hasła. Gdy to zrobimy i naciśniemy przycisk ?OK?, zostaniemy zalogowani na nasze konto. Lista, która się ukaże będzie zawierała nasze kontakty. Można tu od razu dostrzec podobieństwo do Mirandy. Okno główne nie zawiera niczego oprócz listy kontaktów, sama zaś lista pokazuje je w formie nazwa, status, opis. Aby zadzwonić, do któregoś z naszych znajomych, naciskamy ?Ctrl+l?. Gdy ktoś dzwoni do nas, pokazuje się okienko, w którym możemy kliknąć ?Odbierz? lub ?Odrzuć?. Możemy także używać znanych nam dobrze skrótów ?Alt+PgUp? i ?Alt+PgDn?, by odebrać i zakończyć rozmowę.
By otworzyć okno rozmowy, naciskamy po prostu Enter na kontakcie, z którym chcemy czatować. Na naszym ekranie pojawia się okno rozmowy z polem edycji, służącym do pisania wiadomość, edycyjnym do odczytu (czytamy w nim wiadomości) oraz kilka przycisków, pozwalających wykonać podstawowe akcje. Klawisze F1 ? F10 pozwalają odczytać dziesięć ostatnich wiadomości.
Aby zadzwonić, korzystamy z kombinacji klawiszy ?CTRL+l?. W opcjach programu można jednak sprawić, by przyciśnięcie Enter powodowało rozpoczęcie rozmowy, a nie chatu. Program pozwala też na nagrywanie naszym znajomym wiadomości głosowych, czemu służy skrót ?Ctrl+v?, przejrzenie listy ostatnich zdarzeń (?Ctrl+r?), zarządzanie wiadomościami w poczcie głosowej, wysyłanie i odbieranie plików.
Minusem tego rozwiązania jest brak możliwości przeprowadzania rozmów video oraz okazjonalne zawieszanie się programu, ale trzeba przyznać że zdarza się ono z każdą nową wersją coraz rzadziej.
Program jest godny uwagi i przetestowania. W podstawowym korzystaniu ze Skype?a, może niektórym użytkownikom w zupełności wystarczyć.
Ring2Me
Skype, oprócz rozmów pomiędzy dwoma komputerami, umożliwia także tanie rozmowy na telefony stacjonarne i komórkowe oraz oferuje płatną usługę, pozwalającą otrzymać tradycyjny numer telefonu w wybranej przez nas strefie numeracyjnej. Pomimo to, powstał serwis umożliwiający uzyskanie darmowego numeru, pozwalającego naszym znajomym dzwonić ze zwykłego telefonu na nasze konto na Skype?ie.
Wystarczy tylko założyć konto na stronie http://ring2me.com oraz powiązać je z kontem na Skype?ie i wybrać kraj oraz region, w jakim chcemy mieć numer.
Rozwiązanie to nie jest rzecz jasna wolne od wad. Numer, jaki zostanie nam przydzielony, nie jest tak naprawdę nasz i by móc się z nami połączyć, dzwoniący muszą znać nasz numer wewnętrzny. Ponadto dostępność numerów w Polsce ogranicza się tylko do warszawskiej strefy numeracyjnej (0-22).
Mam nadzieję, że ten artykuł rozjaśni kwestię użytkowania Skype?a oraz spopularyzuje pewne formy dostępu do tego programu. Skype to nie tylko funkcje tu opisane, dlatego zachęcam wszystkich czytelników do własnych odkryć w dziedzinie możliwości, jakie oferuje ten najpopularniejszy komunikator głosowy na świecie.
Paweł Masarczyk
