Projekt współfinansowany ze
środków Państwowego Funduszu
Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
Realizacja: Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego we współpracy z Polskim Forum Osób Niepełnosprawnych i Polskim Stowarzyszeniem Upośledzonych Umysłowo
Osoba do kontaktu: Jacek Zadrożny, Jacek.zadrożny@firr.org.pl, tel. 663 883 338
Cel projektu
Celem projektu jest poddanie analizie polskiego systemu prawnego pod kątem zapisów niezgodnych z Konwencją Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych, w szczególności dyskryminujących osoby niepełnosprawne. Zapisy te zostaną zebrane w ?Czarnej księdze dyskryminacji? i zaprezentowane społeczeństwu i politykom. Analiza ta ma być elementem wdrażania Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych, która została podpisana przez Polskę w marcu 2007 r. Z treścią Konwencji można zapoznać się pod adresem http://tyflo.grandhost.pl
Działania/rezultaty
Realizacja projektu obejmować będzie następujące działania:
- Skompletowanie rady programowej projektu złożonej z osób o znaczącym autorytecie społecznym, które wytyczą kierunki działań. Osoby te będą miały stały udział w realizacji projektu i będą go wspierać merytorycznie.
- Dokonanie wstępnej analizy zapisów Konwencji NZ o prawach osób niepełnosprawnych i Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, które będą stanowić busolę dla dalszych działań. Te akty prawne mają określić obszary prawne i pomóc zdefiniować pojęcie dyskryminacji, a następnie dać podstawę do modyfikacji polskiego prawa.
- Skompletowanie zespołu ekspertów z różnych obszarów prawa, których zadaniem będzie odnalezienie zapisów dyskryminujących osoby niepełnosprawne i sporządzenie ich wykazu zgodnie z opracowanym formularzem uniformizującym. Eksperci będą specjalistami w obszarze niepełnosprawności i/lub określonej dziedziny prawnej, a ich działania będą koordynowane przez osobę odpowiedzialną zatrudnioną w organizacji.
- Poddawanie kolejnych zapisów konsultacjom społecznym za pośrednictwem specjalnie stworzonej strony internetowej pozwalającej na komentowanie przez użytkowników. Każda odnaleziona norma prawna zawierająca zapisy dyskryminacyjne poddana będzie takiej konsultacji przez odpowiedni czas.
- Zorganizowanie trzech konferencji prasowych, których celem będzie dotarcie do mediów z informacją o projekcie i jego celach oraz o osiągniętych już rezultatach.
- Opublikowanie Konwencji NZ o prawach osób niepełnosprawnych, której tłumaczenia dokona Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób Upośledzonych Umysłowo. Ta sama organizacja dokona wstępnej analizy tego dokumentu i stworzy do niego komentarz, który będzie integralnym elementem publikacji. Prawo do publikacji opisanego materiału zostało zapisane w porozumieniu podpisanym przez FIRR, PFON i PSOUU.
- Przekazywanie mediom opisów istniejących w Polsce przypadków dyskryminacji osób niepełnosprawnych, których celem ma być upowszechnienie wiedzy w społeczeństwie na temat dyskryminacji (kampania informacyjna), a także zapewnienie akceptacji społecznej dla ich usuwania.
- Obsługa medialna konsultacji społecznych wśród organizacji pozarządowych realizowanych przez Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych w celu prawidłowej koordynacji działań. Współpraca ta została zapisana w porozumieniu.
- Zebranie wszystkich odnalezionych zapisów dyskryminujących (po konsultacjach) w jednym dokumencie, opracowanie go do publikacji, a następnie zaprezentowanie na konferencji kończącej projekt.
Tło projektu
30 marca 2007 r. Minister Pracy i Polityki Społecznej Rzeczypospolitej Polskiej podpisała Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych. W ten sposób Polska stała się stroną tego traktatu, choć wymaga ona jeszcze ratyfikowania jej przez parlament. Konwencja ta pozwoli Polsce dołączyć do elity cywilizacyjnej świata, w której prawa osób niepełnosprawnych są w pełni respektowane, a głównym celem działalności państwa jest wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych, a nie zapewnianie im jedynie opieki i zabezpieczenia społecznego.
Droga do wdrożenia Konwencji jest trudna i wymaga poddania analizie polskiego systemu prawnego i usunięcia z niego zapisów dyskryminujących. Może się więc przyczynić do postawienia przed ogółem społeczeństwa problemu dyskryminacji i zaproponowania jego rozwiązania. Wciąż brak jest dyskusji społecznej na ten temat, co ogranicza możliwości emancypowania osób niepełnosprawnych i ich trwałej integracji w społeczeństwie.
Przed Polską stoi bardzo poważne wyzwanie ? zdiagnozowanie obecnego systemu legislacyjnego i dostosowanie go do wymogów wdrożenia Konwencji. ?Czarna księga? może się stać początkiem tego procesu wskazując obszary prawa, a czasem wręcz konkretne zapisy prawne, które uniemożliwiają realizację zobowiązań podjętych przez Polskę.
Innowacyjność projektu
Wedle naszej oceny opisywany projekt jest jedyny w swoim rodzaju i do tej pory nikt nie realizował podobnego w Polsce. Ambitne cele postawione w projekcie oznaczają ogromne wyzwanie dla realizatorów, a ich osiągnięcie da polskim politykom i decydentom wartościowy materiał wspomagający przekształcanie polskiego systemu prawnego w kierunku bardziej nowoczesnemu i dającemu bardziej równe szanse. Ponad 20 osób pracuje nad stworzeniem ostatecznej wersji materiału, co daje gwarancję wielokierunkowego i dogłębnego podejścia do problematyki dyskryminacji osób niepełnosprawnych. Realizowane konferencje konsultacyjne mają pobudzić do działania organizacje pozarządowe osób niepełnosprawnych i zachęcić je do wspólnego działania dla pożytku samych osób niepełnosprawnych. Projekt ten może stać się wstępem do procesu emancypacji osób niepełnosprawnych, a jednocześnie dać im do ręki narzędzie jakim jest informacja o swoich prawach
