MObywatel – Wojciech Dulski

Słowem wstępu

Według danych Ministerstwa Cyfryzacji, na koniec listopada 2023 roku aplikację MObywatel 2.0 zainstalowało ponad 10 milionów osób. Jest to wzrost o ponad 50% w porównaniu z liczbą użytkowników tej aplikacji w tym samym okresie w 2022 roku.

Powyższa statystyka pokazuje jasno, jak dużym powodzeniem cieszy się w naszym kraju możliwość potwierdzenia swojej tożsamości przy pomocy kilku kliknięć. Jak bardzo Polacy przyzwyczaili się do zabierania ze sobą jedynie smartfonu, a nie portfela czy saszetki z wieloma dokumentami. Dowodzi to również, że nasi rodacy coraz chętniej załatwiają swoje sprawy online.

Najpopularniejszą funkcją aplikacji mObywatel 2.0 zdecydowanie jest mDowód, z którego korzysta już ponad 8 milionów osób. Inne popularne funkcje to składanie wniosków online (ponad 1,5 miliona użytkowników), odbiór e-recept (ponad 1,2 miliona użytkowników) oraz opłacanie podatków (ponad 1 milion użytkowników). Danych o tym ile osób zastrzegło już swój PESEL jeszcze nie posiadam, gdyż możliwość ta została udostępniona niedawno.

Przyznam, że ja od samego początku byłem entuzjastą mObywatela. Mając rzecz jasna z tyłu głowy wiążące się z tym zagrożenia, jestem jednak ogromnym zwolennikiem cyfryzacji w wielu obszarach naszego życia. Przede wszystkim dlatego, że ułatwia mi ona funkcjonowanie jako osobie niewidomej ale i po prostu – uprzyjemnia życie.

Plastikowy dowód? Nie muszę o nim pamiętać. Może bezpiecznie leżeć sobie schowany w szufladzie. Wystarczy, że mam ze sobą telefon.
Papierowe recepty? Nie, dziękuje bardzo. Są również na pokładzie.
To samo tyczy się posiadanej przeze mnie legitymacji emeryta i rencisty.
W przyszłości, do listy e-dokumentów (co niezwykle mnie cieszy) dodana ma także zostać legitymacja osoby niepełnosprawnej.

Mam oczywiście świadomość, że konfiguracja i pierwsze chwile z „Obywatelem” nie dla każdego mogą być ekscytującą rozrywką. Dlatego też w tym artykule postaram się – w sposób prosty i przystępny, opisać cały proces logowania się do aplikacji oraz przybliżę wszystkie jej funkcje. Będę przy tym skupiał się zarówno na zaletach jak i wadach. Te ostatnie dotyczą głównie sfery interfejsu, który (zwłaszcza przy aktualizacji do wersji 2.0) początkowo pozostawiał wiele do życzenia pod kątem dostępności dla czytników ekranu.

Na obecną chwilę większe problemy w obszarze dostępności już raczej nie występują, choć są kwestie, których niestety nie będziemy wstanie załatwić korzystając z czytnika ekranu VoiceOver. Miejmy jednak nadzieję, że kolejne aktualizacje położą kres owym problemom i osoby niewidome będą mogły korzystać z aplikacji w równym stopniu co widzące.

Krok pierwszy – pobranie i zainstalowanie aplikacji

Wpisując w polu wyszukiwania AppStore lub Sklepu Google Play frazę: „mObywatel” od razu wyszukana zostanie właściwa aplikacja. Dla ułatwienia, pozwolę sobie jednak poniżej podrzucić linki, po kliknięciu których od razu zostaniecie przekierowani we właściwe miejsce. O ile rzecz jasna – ten tekst będziecie czytali w przeglądarkach waszych mobilnych urządzeń.

mObywatel dla systemu Android

mObywatel dla systemu IOS.

Aby jednak nie było niedomówień, przyznaję się od razu, że całość artykułu oparta była o wrażenia z użytkowania aplikacji zainstalowanej na moim iPhonie. Przez pewien(niedługi) czas, korzystałem jednak z „Obywatela” także na trochę już leciwym Samsungu Galaxy S10 i różnice względem iOS były minimalne.

Niestety – jak się okazuje, na dwóch urządzeniach jednocześnie zalogowani być nie możemy. W momencie zalogowania się na iPhonie byłem wylogowywany z Samsunga. Może to dziwić i mnie trochę poirytowało. Z drugiej jednak strony wiem, że niektóre banki również stosują podobne praktyki w celach zwiększenia bezpieczeństwa.

Krok drugi – pierwsza konfiguracja

To, o czym teraz napiszę, nie będzie z pewnością niczym nowym dla bywałych użytkowników. Na początku zostaniemy bowiem zapytani – w formie pojawiającego się okna dialogowego, czy pozwalamy mObywatelowi na wysyłanie nam powiadomień. Ja sugeruję wyrazić zgodę. W końcu nie byłoby dobrze przegapić jakiegoś ważnego, rządowego komunikatu.

Pierwszy ekran w aplikacji umożliwi nam zarejestrowanie się lub sprawdzenie dokumentu innej osoby poprzez kliknięcie w odpowiednio zaetykietowane dla VO przyciski.

Widoczne są na nim również:

• • • Godło naszego kraju;
• „logo Centralnego Ośrodka Informatyki”;
• „Logo Ministerstwa Cyfryzacji”;
• informacja o aktualnej wersji posiadanej przez nas aplikacji.

Pokaż kod QR, Sprawdź dokument innej osoby

Okazuje się, że jeszcze przed rejestracją możemy skorzystać z pewnej funkcji mObywatela.
Po kliknięciu w przycisk: „Pokaż kod QR, Sprawdź dokument innej osoby” pojawi się bowiem ekran z komunikatem następującej treści:

„Wygeneruj kod QR i pokaż go osobie, której sprawdzasz dokument. Gdy ta osoba zeskanuje kod QR, zobaczysz jej dane na swoim telefonie.”

Rzecz jasna, aby przejść dalej, najpierw będziemy musieli zaakceptować dwa bardzo podobnie brzmiące przyciski, traktujące o regulaminie polityki prywatności. Dokonamy tego w prosty sposób, klikając w kontrolki, które VO również poprawnie zaanonsuje nam jako przełączniki. Gdy zmienią one swój status na „włączone”, przycisk „dalej”, znajdujący się u dołu ekranu również stanie się aktywny.

Kolejny ekran to już miejsce, w którym wyświetlony zostanie wygenerowany kod QR. Zostaniemy także poinformowani, że:
„Gdy ta osoba zeskanuje lub przepisze kod, zobaczysz jej dane na swoim telefonie”

Będziemy mogli także odczytać sześciocyfrowy kod, który musi przepisać w swojej aplikacji druga osoba. Kod taki jest ważny aż przez trzy minuty.

Dane osoby, którą w taki sposób weryfikujemy są naprawdę dość szczegółowe.
Prócz daty potwierdzenia i daty ważności dokumentu są to również:

• Imię i nazwisko;
• Numer PESEL;
• Data urodzenia;
• Obywatelstwo;
• Imię ojca oraz matki;
• Seria i numer dokumentu oraz data wydania mDowodu;

I to wszystko, w wygodny i dostępny dla nas sposób. Przyznacie sami, że nie można narzekać. Bo chociaż numer i seria nie są tymi z plastikowego dowodu, to jednak pozostałe dane już tak. Poza tym, mDowód jest dokumentem równie ważnym co jego fizyczny odpowiednik.

Gdybyśmy więc podpisywali umowę, a druga strona udostępniłaby nam do niej swój mDowód, to dane z niego byłyby tak samo ważne jak te z kawałka plastiku. Jednak odczytanie ich i zapisanie będzie dla nas przecież o niebo łatwiejsze.

Naciśnięcie przycisku „Zamknij” u dołu okna, przeniesie nas z powrotem na pierwszy ekran w aplikacji.

Krok trzeci – Zarejestruj się

Wracamy na ekran główny. Po kliknięciu w przycisk „Zarejestruj się”, wyświetlone zostaną cztery strony informacyjne. Dowiemy się z nich kolejno, że:

• Swoją tożsamość możemy potwierdzać w różnych miejscach (w przychodni, na poczcie, czy w pociągu) nie okazując fizycznego dokumentu;
• Za pośrednictwem mObywatela będziemy mogli załatwiać w wygodny sposób swoje sprawy urzędowe;
  Wysyłać wnioski, sprawdzić swoje dane w rejestrach państwowych i zapoznawać się z oficjalnymi danymi;
• Używając mObywatela, nie będziemy musieli posiłkować się loginem i hasłem w trakcie logowania do np. e-Urzędu skarbowego lub mObywatela w przeglądarce Internetowej. Wystarczy zeskanowanie kodu QR.

Na końcu zaś otrzymamy zapewnienie, że nasze informacje są chronione a dane w aplikacji pochodzą z państwowych rejestrów. Są szyfrowane, certyfikowane i zabezpieczone hasłem.

Strony te możemy przewijać dwojako:

Wykonując gest przewijania jednym palcem w górę i w dół, ustawiwszy się fokusem VO na regulowanym (w górę i w dół) suwaku;

Klikając w przycisk „Dalej”

Możemy także pominąć wszystkie strony, klikając w odpowiednio zaetykietowaną kontrolkę – „pomiń”.

Następnie zaś naciskając przycisk „Rozpocznij”. Spowoduje to otwarcie się ekranu aktywacji mObywatela”.

Tu znów będziemy musieli zaznaczyć stosowne i właściwie opisane kontrolki aby przycisk „Dalej” zmienił stan na aktywny.

W kolejnym etapie poproszeni zostaniemy o wpisanie hasła, które będzie nam służyło do logowania się w aplikacji.

Domyślnie, pola tekstowe będą anonsowane przez VO jako bezpieczne. Oznacza to, że wpisywane przez nas znaki nie będą wyświetlane. Możemy jednak zmienić to, klikając w przycisk, którego etykieta nie została niestety dobrze przetłumaczona. Mowa tu o kontrolce „showPassword” czyli „Pokaż hasło”.

Hasło będziemy musieli wpisać dwa razy, w dwóch polach tekstowych. Wszystko to po to aby wykluczyć pomyłkę i aby oba hasła zgadzały się ze sobą.

Ustalone przez nas hasło, musi być złożone z: minimum ośmiu znaków, małej litery, znaku specjalnego, czyli znaku nie będącego ani cyfrą, ani literą,, Cyfry i wielkiej litery.

Po spełnieniu powyższych wymogów, podobnie jak już wcześniej bywało, przycisk „Dalej” zmieni swój stan na dostępny, czyli możliwy do kliknięcia.

Następny ekran to prośba o dodanie pierwszego dokumentu, dzięki któremu potwierdzimy swoją tożsamość. Do wyboru mamy obecnie:

• mDowód – elektroniczny dokument tożsamości;
• pl – elektroniczny dokument tożsamości obywateli Ukrainy;
• Inny dokument – dla osób, które nie mają dowodu osobistego;

Po wybraniu jednej z powyższych opcji, przeniesieni zostaniemy na ekran gdzie po kliknięciu przycisku „Dalej” nastąpi aktywacja wybranego dokumentu. W moim przypadku był to mDowód.

Aktywacji, poprzez potwierdzenie swojej tożsamości, możemy dokonać na kilka sposobów:

Profilem założony w punkcie potwierdzającym;

• Profilem założony przez bankowość elektroniczną;
• eDO APP

Poniżej zaś znajdują się przyciski kierujące nas do banków.

Możemy więc skorzystać z profilu zaufanego, bankowości elektronicznej oraz e-dowodu.

Ja wybrałem pierwszą opcję oraz swój bank z listy.

Ekrany logowania do bankowości elektronicznej mogą oczywiście różnić się od siebie. Zasadniczo jednak, będziemy musieli: podać swój login, kliknąć przycisk „Dalej” i następnie wpisać hasło do bankowości internetowej.

W kolejnym kroku, sprawdzamy poprawność swoich danych i akceptujemy zgody i oświadczenia. Możemy użyć przycisku zaznaczającego wszystkie zgody.

Na koniec następuje (przynajmniej w moim przypadku) autoryzacja całej operacji za pośrednictwem aplikacji mobilnej banku.

I gotowe. W mObywatelu musimy poczekać jedynie chwilkę na wygenerowanie naszego nowego dokumentu. Dowiadujemy się, że w trakcie tego procesu nasze dane są zabezpieczane kryptograficznie i nie powinniśmy zamykać aplikacji.
Po zalogowaniu się, domyślnie wyświetlanym ekranem będzie karta „start”. Poniżej opiszę, wg kolejności wszystkie karty dostępne w aplikacji oraz rzeczy, które są na nich umieszczone. U dołu każdej z kart, znajduje się ponadto tzw. „Pasek kart”. Po przejściu w to miejsce możemy szybko, poprzez kliknięcie, przejść na zaznaczoną fokusem VO kartę.

Zanim jednak zabiorę się za opis elementów znajdujących się na poszczególnych kartach, wyjaśnię, że nie wszystkie kontrolki (mimo posiadania właściwie odczytywanych etykiet przez VoiceOver) są poprawnie rozpoznawane. Tak więc dopiero po kliknięciu możemy przekonać się, jakie faktycznie jest ich Działanie. Ja pozwoliłem sobie podzielić więc karty na sekcje, w których opiszę poszczególne przyciski wg ich kolejności.

Start

W górnej części, umieszczono przycisk „Powiadomienia. Po jego kliknięciu, otwarte zostanie okno, w którym będziemy mogli zapoznać się z otrzymanymi powiadomieniami. W jego dolnej części znajduje się przycisk „Odśwież. Jego naciśnięcie spowoduje uaktualnienie listy powiadomień.

Sekcja „Dokumenty”

Dodaj dokument

W tym oknie, na chwilę obecną Możemy dodać następujące dokumenty:

• „Kartę dużej rodziny”;
• „Legitymację emeryta-rencisty”;
• „Legitymację studencką”;
• „Legitymację szkolną”;
• „Legitymację Ulgowych Usług Transportowych”;
• „Legitymację adwokacką”;
• „Moje pojazdy”;
• „mPrawo jazdy, (również tymczasowe);
• „Unijny certyfikat COVID”;

Dodanie wybranego przez nas dokumentu jest stosunkowo łatwe. Należy po prostu kliknąć w wybrany dokument i postępować zgodnie z instrukcjami, które zostaną wyświetlone.

Rzecz jasna, nie dodamy dokumentu, do którego nie posiadamy uprawnień. O czym również zostaniemy poinformowani stosownym komunikatem.

Zamknięcie głównego okna dodawania dokumentów nastąpi po kliknięciu w przycisk obecnie opisany jako: ”closeIcon”.

Wszystkie dokumenty”

W tym oknie ponownie będziemy mogli dodać dokument. Naciśnięcie przycisku: „Dodaj dokument” spowoduje bowiem przeniesienie nas na listę dodawania dokumentów.

Jest w nim także wyświetlana lista dokumentów znajdujących się na ekranie startowym.

możemy tu także zarządzać posiadanymi dokumentami. Wystarczy, że klikniemy w przycisk „Zarządzaj dokumentami” a zostaniemy przeniesieni na osobną stronę. Będziemy mogli na niej zmieniać kolejność dokumentów lub usuwać je. Dowiemy się także, które z nich znajdują się na ekranie startowym.

Przestawianie dokumentów względem siebie na liście również nie powinno nastręczać nam większych trudności. Wystarczy, że stukniemy we właściwie opisaną kontrolkę. Jeśli natomiast – chociażby przez przypadek, zdarzy nam się kliknąć w przycisk służący do usuwania danego dokumentu, to nie musimy się obawiać konsekwencji takiej pomyłki. Zostaniemy bowiem zawsze poproszeni o potwierdzenie swojej decyzji w formie prostego okna dialogowego.

Do okna wszystkich dokumentów powrócimy zaś po naciśnięciu przycisku: „Zamknij ekran Zarządzaj dokumentami”.

mDowód

Warto jeszcze raz przypomnieć, że mDowód nie jest tym samym co dowód osobisty. Różni się on bowiem od zwykłego dowodu tożsamości numerem i serią oraz terminem ważności. Nie użyjemy go także za granicą lub składając wniosek o fizyczny dowód osobisty. Jest on jednak honorowany w wielu miejscach – w tym urzędach, czy bankach.

Z tymi i innymi pomocnymi informacjami możecie sami zapoznać się – klikając w przycisk „Help”, znajdujący się w prawym górnym rogu okna.

W oknie mDowodu, które służy także do okazania tegoż dokumentu, są ponadto wyświetlone wszystkie wasze dane personalne.

Jeśli jednak będziecie potrzebowali dodatkowych danych, to poleca się przycisk: „Twoje dodatkowe dane”. Po jego kliknięciu wyświetlone zostaną:

• Wasze rodowe nazwisko;
• Płeć;
• Nazwisko rodowe ojca i matki;

Miejsce urodzenia;

• Adres i data zameldowania na pobyt stały.

Pamiętam jednak, że swego czasu osoby niewidome (w tym także i ja) zastanawiały się: w jaki sposób będzie można uzyskać dane zawarte w fizycznym dowodzie osobistym, skoro został on w aplikacji zastąpiony wersją elektroniczną? A nie chodziło bynajmniej o imię ojca czy matki. Problem stanowiły bardziej skomplikowane kwestie. Od choćby takie jak: data wydania i co za tym idzie – data ważności, że już o serii i numerze nie wspomnę. A takie dane, umieszczone jedynie na plastikowym nośniku, czasami są nam jednak bardzo potrzebne.

Sprawa ta nie powinna nam jednak spędzać snu z powiek, albowiem jakiś czas temu, taka możliwość została wdrożona.
Aby zapoznać się z danymi widniejącymi na naszym fizycznym dowodzie tożsamości, wystarczy, że klikniemy w przycisk: „Dane dokumentu”.

W wyświetlonym w ten sposób oknie uzyskamy dane naszego fizycznego dowodu oraz tego elektronicznego.

Poniżej kontrolki, ogłaszanej przez VO jako nagłówek, a zaetykietowanej: „Wybierz dokument” jako pierwszy widnieje dowód osobisty. Aby wyświetlić jego dane, należy kliknąć przycisk: „Pokaż dane”.

Drugim dokumentem jest mDowód, dane z którego uzyskamy w taki sam sposób jak wyżej.

Oba okna są typu wyskakującego i aby je zamknąć należy kliknąć w przycisk: „Aktywuj, aby zamknąć okno wyskakujące”. W ten sposób wrócimy do miejsca wyboru dokumentów.

Przycisk „Wróć” Pozwoli nam natomiast na powrót do głównego okna mDowodu.

Sekcja „Usługi”

Przycisk „Wszystkie usługi”

Co ciekawe, kliknięcie tego przycisku spowoduje przeniesienie nas na kartę „Usługi”. Pozwolę sobie zatem później nie powtarzać opisu tej karty. W wyświetlonym oknie, prócz pola wyszukiwania będącego w jego górnej części, znajdziemy:

• Zastrzeż PESEL – Chociaż firmy i instytucje będą miały obowiązek sprawdzać status numeru PESEL dopiero od czerwca bieżącego roku, to w Obywatelu już teraz możemy szybko i łatwo sami go zastrzec. Jest to funkcja, na którą bardzo czekałem. Cieszę się także, że cały proces jest w pełni dostępny dla mnie, jako osoby niewidomej, korzystającej z czytnika ekranu. W tym miejscu dowiemy się również czy ktoś sprawdzał nasz PESEL.
• Punkty karne – jeśli jakieś mamy. W przypadku osób niewidomych, jest to raczej wątpliwe.
• Historię pojazdu – Po wpisaniu wymaganych danych np. numeru rejestracyjnego i numeru VIN, będziemy mogli sprawdzić dane dotyczące konkretnego pojazdu. To już wydaje się całkiem przydatna funkcja.
• Mandaty – podobnie jak w przypadku punktów karnych, osobom niewidomym opcja nieprzydatna.
• Sprawdź PESEL – kolejna przydatna funkcja, dzięki której będziemy mogli sprawdzić wiarygodność drugiej osoby.
• Jakość powietrza – Dowiadujemy się, że „Pomiary są prowadzone w ramach edukacyjnej sieci antysmogowej. I to w zasadzie tyle.Mi, korzystającemu z czytnika ekranu VoiceOver, niczego więcej dowiedzieć się nie udało.
• Bilkom – W tym miejscu widoczne będą bilety kolejowe zakupione w tej aplikacji jeśli połączymy z nią naszego „Obywatela”.
• eRecepta – Będziemy mogli przeglądać i wyświetlać recepty wystawione nam przez lekarza. Jest to bardzo przydatna funkcja, gdyż po kliknięciu w konkretną receptę wyświetlone zostanie okno ze wszystkimi szczegółami danej recepty oraz z wygenerowanym kodem QR, który będziemy mogli okazać do zeskanowania w aptece. A jakby tego było mało, możemy nawet pobrać swoją receptę w formie PDF.

e-wizyta w ZUS – Opcja bardzo przydatna i wręcz oczywista w dzisiejszych czasach. Tu szybko i w wygodny sposób możemy umówić sobie spotkanie online z pracownikiem ZUS na  interesujący nas temat i dogodnym dla nas terminie.

Wybory – Przydatne kiedy chcemy sprawdzić nadchodzący termin tych tak ważnych przecież wydarzeń oraz lokal wyborczy, do którego powinniśmy się udać.

• Bezpieczny autobus – Podobnie jak w przypadku historii pojazdu, jeśli w przeznaczonym do tego polu tekstowym podamy rejestrację danego autobusu to otrzymamy najważniejsze informacje o nim.
• Naruszenie środowiskowe – Jeśli naszym zdaniem jakieś zdarzenie będzie zagrażało środowisku, to możemy dokonać zgłoszenia do Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Większość ekranu jest dla VoiceOver dostosowana raczej słabo. Dopiero przycisk „Zgłoś naruszenie”, który znajduje się w dolnej części okna umożliwi nam przejście do faktycznego wyboru zgłoszenia.
• Polak za granicą – to zbiór informacji i usług, które mogą być przydatne dla Polaków przebywających za granicą. Znajdują się w nim między innymi:
• Opis sytuacji w poszczególnych krajach, w tym informacje o obyczajach, kulturze i dogodnych sposobach podróżowania.
• Numery alarmowe do poszczególnych służb ratunkowych.
• Aktualne informacje o ograniczeniach wjazdowych i celnych do poszczególnych krajó
• Kontakt do polskich placówek zagranicznych, w tym ambasad, konsulatów i konsulatów honorowych.
• Informacje o usługach konsularnych, takich jak wydawanie paszportów, wiz i zaświadczeń;
• Przegląd przepisów dotyczących bezpieczeństwa, takich jak przepisy ruchu drogowego i bezpieczeństwo w podróży.
• ePłatności – Będziemy mogli w tym miejscu zobaczyć swoje bieżące zobowiązania i dokonać ich opłaty. w momencie pisania tego artykułu, lista urzędów wspierających to rozwiązanie jest jeszcze uboga. Mam jednak nadzieję, że z biegiem czasu, coraz więcej miast będzie wdrażało u siebie tę możliwość.
• Dodatek gazowy – Jeśli ogrzewamy swoje gospodarstwo domowe paliwem gazowym, to możemy ubiegać się o refundację podatku VAT za paliwa gazowe dostarczone w 2023 r. Dodatek jest przeznaczony dla gospodarstw domowych, które wykorzystują paliwa gazowe do ogrzewania i których przeciętny miesięczny dochód nie przekracza 1500 zł na osobę.
  Nie mogłem niestety przejść przez cały proces, ponieważ mnie taka forma rekompensaty nie przysługuje. Wyświetlone w oknie kontrolki, pola tekstowe i wyboru czy przyciski, były jednak właściwie opisane. Niektóre z moich danych – takich jak np. imię, nazwisko, mail czy numer telefonu były już wypełnione;
• Karta MKA – czyli Małopolska Karta Aglomeracyjna. Z racji mojego miejsca zamieszkania, dokument dla mnie niedostępny. Żywię nadzieję, że inne regiony pójdą w ślady Małopolski i umożliwią dodanie tego typu lokalnych usług;

Dokumenty

W tym miejscu ponownie będziemy mieli możliwość zarządzania dodanymi przez siebie do aplikacji, przysługującymi nam dokumentami. Przycisk, który nam to umożliwi – „Zarządzaj dokumentami” znajduje się w prawym górnym rogu ekranu. Otwarte w ten sposób okno, podobne będzie do okna „Wszystkie dokumenty”.

Na tym ekranie także, ponownie zostanie nam wyświetlona lista dokumentów widniejących na karcie startowej.

Będziemy mogli również – po raz kolejny, skorzystać z przycisku „Dodaj dokument”. Jest on umiejscowiony w dolnej części okna i umożliwi nam dodanie dokumentów, do których posiadamy uprawnienia.

 Kod QR

Po przejściu na tę kartę, widoczne będą jedynie dwa, umiejscowione jeden pod drugim przyciski. Są to: „Zeskanuj kod QR, Zaloguj się lub potwierdź swoje dane”
Opcja ta służy do weryfikacji tożsamości użytkownika. Weryfikacja tożsamości jest procesem, który pozwala ustalić, czy osoba, która wykonuje daną czynność, jest rzeczywiście tą, za którą się podaje. W przypadku aplikacji mObywatel weryfikacja tożsamości jest niezbędna do uzyskania dostępu do niektórych funkcji aplikacji, takich jak składanie wniosków o świadczenia czy potwierdzanie tożsamości w urzędach.
Poniżej opisze wszystkie trzy sposoby weryfikacji.

“Zeskanuj kod QR”

Aby zweryfikować swoją tożsamość za pomocą kodu QR, należy:

• zalogować się do aplikacji mObywatel;
• kliknąć przycisk “Zeskanuj kod QR”;
• wycelować kamerę telefonu w kod QR udostępniony przez podmiot weryfikujący;
• poczekać, aż aplikacja mObywatel zweryfikuje kod QR.

“Zaloguj się”

Aby zweryfikować swoją tożsamość za pomocą logowania, należy:

• Zalogować się do aplikacji mObywatel za pomocą profilu zaufanego, e-dowodu lub bankowości elektronicznej.
• Poczekać, aż aplikacja mObywatel zweryfikuje Twoją tożsamość.

“Potwierdź swoje dane”

Aby zweryfikować swoją tożsamość poprzez potwierdzenie danych, należy:

• Zalogować się do aplikacji mObywatel.
• Kliknąć przycisk “Potwierdź swoje dane”.
• Wprowadzić swoje dane osobowe, takie jak imię, nazwisko, numer PESEL i numer dowodu osobistego.
• Poczekać, aż aplikacja mObywatel zweryfikuje Twoje dane.

„Pokaż kod QR, sprawdź dokument innej osoby”

Działanie tego przycisku opisywałem dużo wyżej, przy okazji logowania się do aplikacji.

Po kliknięciu w pierwszy przycisk, otwarte zostanie okno, w którym widoczny będzie podgląd z tylnego aparatu naszego telefonu. Dla wielu osób niewidomych problematyczne może być poprawne umieszczenie w kadrze kodu QR wyświetlonego na ekranie komputera.

Warto wiedzieć, że poniżej okienka podglądu, umieszczony został przycisk „Wpisz kod”. Po jego kliknięciu, zostaniemy przeniesieni na ekran z polem tekstowym, w którym będziemy mogli bezproblemowo wpisać kod cyfrowy.

Więcej

W formie listy umieszczono następujące opcje, kryjące się pod poniższymi przyciskami:

• „Zmień hasło” – Pozwala na zmianę obecnego hasła. Ekran jest dostępny i przypomina ten, który opisywałem podczas logowania się do aplikacji.
• Logowanie biometryczne” – Możemy tu włączyć bardzo przydatną i ułatwiającą życie oraz oszczędzającą czas funkcję. Aby to zrobić, należy zmienić – poprzez kliknięcie – pozycję przełącznika znajdującego się obok informacji tekstowej „Chcę logować się biometrycznie”.

Domyślnie ten przycisk jest ustawiony w pozycji wyłączonej. VoiceOver oznajmi nam go więc jako „Wyłączone”.

Po kliknięciu, przełącznik zmieni swój stan na „włączony” a przycisk „Dalej” stanie się aktywny – ale jedynie dla osób widzących. Standardowy gest dwukrotnego kliknięcia w niego przy włączonym czytniku ekranu nic nie da. Pomoże natomiast trzykrotne stuknięcie.

Zostaniemy przeniesieni na znany nam już ekran, na którym będziemy musieli podać hasło do mObywatela.
Po poprawnym podaniu hasła – w przycisk „Dalej” będziemy już mogli kliknąć jak Pan Bóg przykazał i przeniesieni zostaniemy na ekran ustawiania PINu.

Po dwukrotnym podaniu czterech cyfr i zgodzie na używanie biometrii w aplikacji, na kolejnym ekranie będziemy mogli wybrać sposób logowania biometrycznego. Może to być tylko biometria lub biometria z PIN-em.

Po wyborze dogodnej dla nas opcji, poprzez kliknięcie w przełącznik, którego sposób działania opisywałem wyżej, będziemy mogli przejść dalej.

• „Powiadomienia” – Nie mają one nic wspólnego z powiadomieniami, do których dostęp mamy z ekranu głównego aplikacji. Kliknięcie w ten przycisk spowoduje przeniesienie nas do ustawień powiadomień dla mObywatela w ustawieniach systemowych iPhone’
• „Wydane certyfikaty” – W tym miejscu domyślnie wyświetlony zostanie aktualny certyfikat dla używanego przez nas urządzenia. W moim przypadku to iPhone.
  Kliknięcie w przycisk „Pokaż szczegóły” spowoduje otwarcie okna, w którym dowiemy się o dacie wydania, terminie ważności certyfikatu czy numerze seryjnym urządzenia. Będziemy mieli także możliwość unieważnienia certyfikatu. W dolnej części okna znajduje się bowiem służący do tego przycisk – „Unieważnij certyfikat”.

Będąc w głównym oknie – po kliknięciu w przycisk „Nieważne” możemy ponadto sprawdzić certyfikaty wydane dla innych urządzeń. Są one jednak nie ważne, ponieważ (jak już wcześniej pisałem) certyfikat aktywny może być jedynie dla jednego urządzenia. Więcej informacji o certyfikatach można dowiedzieć się, klikając w przycisk „info”, który znajduje się w prawym górnym rogu okna głównego.

Poniżej opisanych opcji, znajdziemy również „Pozostałe” czyli:

• historię – weryfikacji, przekazywania danych, aktywności oraz logowania się do aplikacji, a dalej opcje:
• Informacje prawne
• Pomoc techniczną
• Oceń aplikację

Na końcu zaś będziemy mogli dezaktywować aplikację. Oczywiście, przed dokonaniem ostatecznego wyboru, zostaniemy ostrzeżeni o jego skutkach.

Kilka zdań na koniec

W połowie grudnia ubiegłego roku (wg słów Ministra cyfryzacji)również  w aplikacji mObywatel dodana miała zostać możliwość zastrzeżenia swojego numeru PESEL. I chociaż z małym poślizgiem, to funkcja ta w końcu tam trafiła i mogą z niej w pełni skorzystać osoby niewidome co ogromnie mnie cieszy.

Wierzę gorąco, że wielu z was polubi okazywanie dowodu elektronicznego, miast szukanie jego fizycznego odpowiednika w portfelu. Fajnie, jeśli od teraz spotkania z pracownikiem ZUS będziecie mogli dokonać bez fatygowania się do stacjonarnej placówki i oczekiwania w kolejce. Jeśli wystawione dla was recepty – z jakichś względów będą nieosiągalne w innych miejscach, to zawsze znajdziecie je w „Obywatelu”.

Zachęcam także do zastrzeżenia swojego numeru PESEL – od tak, po prostu dla zwiększenia bezpieczeństwa.

Wojciech Dulski