Każdego roku do końca kwietnia, jako podatnicy mamy obowiązek rozliczenia się z Urzędem Skarbowym składając roczne zeznanie podatkowe w postaci formularza PIT. Od swoich „narodzin“ w 1991 roku formularz PIT można składać w postaci papierowej. W 2008 roku w ramach procesu cyfryzacji administracji publicznej Ministerstwo Finansów wprowadziło możliwość rozliczania się przez internet za pomocą aplikacji e-Deklaracje. Niestety nie została ona przygotowana w sposób przyjazny dla programów odczytu ekranu. Dlatego żaden z powyższych sposobów nie umożliwiał osobom niewidomym i niedowidzącym samodzielnego rozliczenia się z fiskusem. Aż do teraz.
Historia dostępnego e-PIT-a
Sam jako niedowidzący podatnik nigdy samodzielnie nie rozliczałem się „na papierze“ – musiałem zawsze korzystać z pomocy osób widzących. Nie było to jednak komfortowe rozwiązanie, ponieważ prywatnymi, wrażliwymi danymi finansowymi musiałem dzielić się z innymi. Jako gorący zwolennik i użytkownik nowoczesnych rozwiązań, od 2010 roku do rozliczeń zacząłem korzystać z aplikacji e-Deklaracje. Ułatwienie polegało na tym, że kalkulacje były wykonywane automatycznie, a deklaracje wysyłało się przez internet bez wychodzenia z domu. Niestety aplikacja była oparta na niedostępnej technologii Adobe Air i korzystanie z niej za pomocą programów powiększająco-udźwiękawiających nie było ani przyjemne ani wygodne.
Od lat zawodowo zajmuje się badaniem stron internetowych oraz szkoleniami w obszarze dostępności treści cyfrowych dla osób z niepełnosprawnościami. Zawsze marzyło mi się korzystanie z prostego, przyjaznego, i co najważniejsze, dostępnego sposobu corocznego samodzielnego rozliczania się z Urzędem Skarbowym. We wrześniu 2018 roku za sprawą dobrych wieloletnich kontaktów z pracownikami Ministerstwa Finansów odpowiedzialnych za dostępność ich serwisów internetowych dowiedziałem się o nowo powstającym portalu podatkowym podatki.gov.pl. Pomyślałem, że to być może jedyna okazja aby zadbać o jego dostępność – więc tym razem nie można odpuścić. Zaoferowałem swoją pomoc Ministerstwu Finansów przy pracach nad nowopowstającym informacyjno-usługowym portalem podatkowym. Od października 2018 do lutego 2019 konsultowałem i przeprowadzałem audyty dostępności proponowanych rozwiązań. Podczas pierwszych testów części usługowej okazało się, że zaproponowany przez wykonawcę systemu podgląd zeznania podatkowego PIT został przygotowany w sposób niedostępny dla programów odczytu ekranu. Jako, że do startu systemu było niespełna 3 tygodnie, sam postanowiłem zaproponować rozwiązanie tego problemu. W jeden dzień wymyśliłem, zaprogramowałem i zaprezentowałem koncepcję dostępnego podglądu PIT-a. Rozwiązanie spodobało się pracownikom Ministerstwa Finansów i wykonawcy systemu. Natychmiast przystąpiono do jego wdrożenia. Dopiero wtedy uświadomiłem sobie ciężar odpowiedzialności przed milionami podatników. Tuż przed uruchomieniem cały system przeszedł pomyślnie testy i audyt dostępności – zgodności ze standardem WCAG 2.0. Udało się. System Twój e-PIT wystartował planowo 15 lutego.
Jak skorzystać z systemu Twój e-PIT?
Od 15 lutego 2019 roku każdy podatnik może skorzystać z nowego systemu Twój e-PIT logując się na stronie http://podatki.gov.pl. Zalogować można się na dwa sposoby:
- tzw. „danymi podatkowymi“ – podając PESEL lub NIP, datę urodzenia, sumy przychodów za 2017 rok oraz przechodu za rok 2018 z jednej z informacji podatkowych z formularza PIT-11 otrzymanego od naszego pracodawcy. UWAGA: Kilka dni po starcie systemu Twój e-PIT, Ministerstwo Finansów ze względów bezpieczeństwa wprowadziło jeszcze jedną informację wymaganą do wpisania przy logowaniu – jest to kwota nadpłaty lub niedopłaty za 2017 rok.
- Profilem Zaufanym. Jeśli go nie posiadamy, można go prosto i bezpłatnie założyć odwiedzając stronę http://epuap.gov.pl
Osobiście polecam logowanie się za pomocą Profilu Zaufanego.
Po zalogowaniu się do systemu Twój e-PIT mamy możliwość zapoznania się z przygotowanym przez Ministerstwo Finansów, tzw. wstępnie wypełnionym zeznaniem podatkowym. W przypadku zeznania PIT-37 sporządzone zostało ono w oparciu o informacje podatkowe PIT-11 (od pracodawców) i/lub PIT-40 (z ZUS-u) przekazanych przez te podmioty do Urzędu Skarbowego. Możemy też zdecydować czy rozliczamy się: indywidualnie, wspólnie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dzieci.
Przygotowane przez Ministerstwo Finansów zeznanie podatkowe możemy przeglądać w formie zgodnej z formularzem papierowym lub w postaci uproszczonej zoptymalizowanej dla programów odczytu ekranu. Oczywiście możemy również wprowadzać zmiany w zeznaniu. Jeśli chcemy ująć w nim ulgi i odliczenia np. ulgę rehabilitacyjną możemy w odpowiedniej sekcji systemu Twój e-PIT przejść do dodawania i edycji tych informacji.
Za pomocą systemu możemy również wskazać Organizację Pożytku Publicznego, której chcemy przekazać 1% podatku. Należy zwrócić uwagę, że w tegorocznym zeznaniu przygotowanym przez Ministerstwo Finansów będzie wpisany nr KRS Organizacji Pożytku Publicznego, której przekazaliśmy 1% podatku w ubiegłym roku. Oczywiście w bieżącym zeznaniu, jeśli chcemy, możemy to zmienić. Wpisując nr KRS system automatycznie podpowie nazwę, jak również umożliwi wskazanie tylko tej Organizacji Pożytku Publicznego, spośród tych, które w tym roku są uprawnione do otrzymania 1% podatku.
Nowością w tegorocznych rozliczeniach podatkowych jest to, że jeśli podatnik w ogóle nie zaloguje się do systemu lub sam nie wprowadzi żadnych zmian i nie zatwierdzi wysłania swojego PIT-a, to z dniem 30 kwietnia zeznanie w zapisanej w systemie postaci wyśle się automatycznie i będzie uznane za złożone przez nas. Pamiętajmy, że przygotowane przez Ministerstwo Finansów wstępnie wypełnione zeznanie jest jedynie udogodnieniem dla podatnika. Natomiast za jego poprawność i kompletność, nawet jeśli się nie zalogujemy i nic nie zmienimy, pełną odpowiedzialność ponosimy zawsze my – podatnicy. Dlatego każdemu polecam zalogować się do systemu Twój e-PIT i przejrzeć swoje zeznanie podatkowe.
Gdy po przejrzeniu i wprowadzeniu ewentualnych zmian będziemy pewni, że nasze zeznanie jest kompletne, możemy je zatwierdzić i wysłać. Po przesłaniu zeznania będziemy mieli możliwość pobrania Urzędowego Poświadczenia Odbioru (UPO) – elektronicznego dokumentu potwierdzającego złożenie naszego zeznania w odpowiednim Urzędzie Skarbowym.
Podsumowanie
System Twój e-PIT to swego rodzaju rewolucja w usługach administracji publicznej. Jest możliwie prosty w obsłudze dla podatników chcących bezboleśnie przejść przez obowiązek rozliczenia się z fiskusem. Oczywiście ze względu na swój „wiek niemowlęcy“ – występujące drobne problemy z wydajnością i bezpieczeństwem – jest to również wielki test dla Ministerstwa Finansów. Dziś jednak z perspektywy osoby z niepełnosprawnością wzroku mogę powiedzieć, że jest on rewolucyjny również dla nas. Po raz pierwszy w historii osoby niewidome i niedowidzące mają możliwość samodzielnego wypełnienia PIT-a i za razem swojego obowiązku obywatelskiego wobec Urzędu Skarbowego. Do czego gorąco zachęcam również Was!
Mikołaj Rotnicki
Redakcja: W kolejnym numerze czasopisma Tyfloświat będzie można przeczytać, jak w praktyce wygląda składanie e-PIT-ów przez użytkowników z dysfunkcją wzroku.
