Mówimy tak o bardzo wielu czynnościach. Opowiadając naszym czytelnikom o technologiach asystujących, zastanawiam się czasem, czy aby nie skupiam się zbytnio na tym, co istotne dla dysfunkcji wzroku, czy ta perspektywa nie wykrzywia mego patrzenia na rozwój poprawiających jakość życia osób z niepełnosprawnościami rozwiązań technologicznych.
Dlatego dziś, dla nabrania odrobiny dystansu do własnej niepełnosprawności, kilka słów o rozwiązywaniu problemów osób z innymi niepełnosprawnościami.
Około 15% ludności świata to osoby z niepełnosprawnościami. Do roku 2030 około 20% ludności w USA przekroczy sześćdziesiąty piąty rok życia, a w Japonii wskaźnik ten osiągnięto już obecnie. Jak to się mówi potocznie: z wiekiem słuch już nie ten, a i oczy nie służą jak za młodu, dlatego rozwój technologii wspierających jest z roku na rok coraz ważniejszy. O rozwiązaniach dla osób z dysfunkcją wzroku piszemy na naszych łamach na co dzień. Przebojem tegorocznej konferencji CSUN była AIRA, nowoczesna usługa asystencka dla osób z dysfunkcją wzroku. Połączenie urządzenia podobnego do okularów od Google’a ze smartphonem i przeszkolonym pracownikiem, który poprowadzi nas w trudnym terenie, przeczyta menu w restauracji i wiele więcej, jakkolwiek drogie, jest w USA rozwiązaniem zyskującym sobie coraz większą popularność.
No dobrze, ale miało nie być o niewidomych.
Osoby z różnymi dysfunkcjami, wynikającymi z nieprawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, mniejsza o jednostkę chorobową czy określanie przyczyny tych problemów, znajdują się często w bardzo krępujących sytuacjach, z istnienia których osoby zdrowe nie zdają sobie często sprawy. Choćby jedzenie rozlewające się i rozsypujące podczas posiłku jest dla nich przyczyną dużego dyskomfortu. Pewna niewielka firma z San Francisco opracowała rozwiązanie, które być może znacząco poprawi jakość życia tej grupy klientów.
Z tej łyżki nie wylejesz
Uchwyt zaopatrzono w czujniki wykrywające mimowolne drżenie mięśni oraz dwa maleńkie silniki, które poruszają łyżką lub widelcem w taki sposób, by drżenia te kompensować. Ponadto sztućce skonstruowano tak, by można było podczas jedzenia trzymać je pod nietypowym, wymuszonym przez niepełnosprawność kątem. Twórcy pomyśleli o wszystkim. Komplet nadaje się do mycia w zmywarce, a jedno ładowanie baterii wystarcza na około godzinę używania, czyli jakieś trzy posiłki.
Sztuczna inteligencja
Interesujące rozwiązania poprawiające jakość życia osób z niepełnosprawnościami znalazły się ostatnio w centrum uwagi firmy Microsoft.
Osoby z dysfunkcją wzroku mogą w obszarze anglojęzycznym korzystać z aplikacji SeeingAI. Rozwiązanie jest obecnie dostępne w wersji dla iOS, ale wszystko wskazuje na to, że wkrótce doczekamy się także wersji androidowej. Aplikacja potrafi rozpoznawać przedmioty, czyta kody kreskowe i etykiety na opakowaniach. Trwają prace nad tym, by zaopatrzyć ją w moduł do rozpoznawania pisma ręcznego.
Osoby z dysfunkcją słuchu także mają swoje inteligentne ucho. HearingAI to aplikacja, która interpretuje dźwięki z otoczenia. Dzięki niej telefon zawibruje, gdy włączy się np. alarm czujnika dymu lub czadu. Kolejnym rozwiązaniem, które zastosowano w tej aplikacji, jest możliwość konwertowania tekstu na mowę i odwrotnie. Osoba niesłysząca zobaczy na ekranie tekst pisany mniejszą czcionką, gdy rozmówca mówi ciszej i większą, gdy mówi głośniej, co zdaniem twórców przyczyni się do lepszego rozumienia rozmowy przez osoby niesłyszące. Ponadto pracuje się nad stworzeniem swego rodzaju odwzorowania dźwięków w rzeczywistości wirtualnej tak, aby osoba z dysfunkcją słuchu miała większą możliwość odbierania informacji o dźwiękowej warstwie rzeczywistości.
A co dla osób z dysfunkcją narządu ruchu?
Potrzeby tej grupy osób z niepełnosprawnościami także stały się przedmiotem pracy programistów i inżynierów. W najnowszej aktualizacji systemu Windows 10 Microsoft wprowadził mechanizmy pozwalające tym osobom na lepszą kontrolę nad komputerem.
Powyższe to tylko skromny fragment tego, co się dzieje w technologiach asystujących. Być może rozwiązania dedykowane osobom z innymi niepełnosprawnościami będą w przyszłości adaptowane również do potrzeb osób z dysfunkcją wzroku i usprawnią i naszą codzienność.
Damian Przybyła
