Internet jako medium pozwalające na wiele znany jest od ponad dwudziestu lat.
Rozwija się dynamicznie, a każda nowa technologia zaciera granice między rzeczywistością realną, a wirtualną.
Ta modernizacja i “internetyzacja” dotyka również skazanego, jak mówią, na wymarcie i należącego, jak się wydaje, ze swej natury do analogowej części otaczającego nas świata, radia.
Istnieje bowiem serwis, który w mniej niż minutę pozwoli nam eksplorować pasmo radiowe z najdalszych zakątków świata.
Nie chodzi tu jednak o setki strumieni do stacji naziemnych czy internetowych, jak reklamują swoją bazę stacji niektóre odtwarzacze radia, lecz o możliwość zdalnego posłuchania tego wszystkiego, co usłyszelibyśmy, będąc w dowolnej części globu z odbiornikiem radiowym.
Serwis WebSDR, bo o nim mowa umożliwia udostępnienie specjalnie do tego przystosowanego odbiornika wraz z możliwością kontrolowania go w sieci Internet.
Aby z niego skorzystać należy odwiedzić stronę: http://www.websdr.org/
Po otwarciu powyższej witryny zobaczymy listę aktualnie działających serwerów SDR z parametrami takimi jak dozwolona ilość użytkowników, region, czy udostępniony wycinek pasma radiowego.
po wybraniu serwera przeglądarka staje się naszym wirtualnym kontrolerem odległego odbiornika.
Z technicznego punktu widzenia, by udostępnić swój odbiornik światu, trzeba niestety zabawić się w małego elektronika i majsterkowicza.
Zarówno instalacje antenowe, jak i moduły do konwersji analogowego pasma na tzw. Baseband *1 są najczęściej autorstwa udostępniających odbiornik osób.
W polu informacji o odbiorniku często ujrzymy więc całą listę użytych podzespołów i modułów umożliwiających jego działanie.
Elementem wspólnym dla odbiorników SDR jest oprogramowanie serwerowe WEBSDR, dostarczane zainteresowanemu udostępnieniem odbiornika prywatnie.
Jego wersja, a co za tym idzie interfejs użytkownika oraz niektóre funkcje, różnią się między odbiornikami. Wszystko jednak opiera się o systemy z rodziny Unix.
Po stronie użytkownika serwis wykorzystuje dwa standardy – Technologię Java lub HTML 5.
Jako że aplety języka Java uznane są za technologię dużo mniej bezpieczną i przestarzałą, autorzy rekomendują użycie rozwiązania nowocześniejszego, czyli HTML 5.
W większości odbiorników Kontroler SDR to zestaw przycisków wyboru modulacji, pola edycji do wpisania częstotliwości, czy podręczne pole czatu z innymi użytkownikami serwera.
Do dyspozycji mamy również możliwość zmiany szerokości filtrów, przydatną w przypadku interferujących ze sobą sygnałów.
Ilość kontrolek, które mamy do dyspozycji podczas korzystania ze zdalnego radia, zależy od odbiornika, a dokładniej, od wersji oprogramowania WEB SDR.
Niektóre z dostępnych stacji oferują bogaty panel kontrolny, inne, prostsze jedynie podstawową kontrolkę strojenia, wybór pasma, filtr i wybór modulacji.
W niektórych odbiornikach pasma nazywane są według ich użytkowych nazw takich jak LW, SW, nie zaś według uśrednionej długości fali.
Moją referencją będzie pierwszy na liście, udostępniający największy zakres pasma odbiornik z Tvente w Holandii. Do dyspozycji mamy ciągły zakres pasma od 1 do 29999 kHz.
Po wybraniu odbiornika z listy słyszalny powinien być szum. Domyślnie znajdujemy się gdzieś w środku pasma 14 mHz.
Pierwszym interesującym nas elementem jest grupa View.
Dostępne możliwości wyboru to Waterfall, czyli widmo sygnału radiowego, lub blind – nie wyświetlający żadnego wizualnego elementu. W dalszej kolejności napotykamy przyciski opisane kolejno jednym, dwoma lub trzema minusami.
Pole edycji, umożliwiające ręczne wpisanie częstotliwości z niektórymi konfiguracjami czytnika ekranu, płata figle, jest jednak bardzo wygodne i poręczne.
Poniżej pola napotykamy przyciski z jednym, dwoma i trzema znakami plus.
Przyciski z minusami i plusami to trzy typy rastra,niski, średni, i duży.
Na przykład dla pasma AM (LW / NW) to kolejno 500 Hz, 1 kHz i europejski raster AM 9 kHz.
Kolejną grupę kontrolek stanowi wybór modulacji oraz filtrów. Do dyspozycji jest modulacja AM, jednowstęgowa podzielona na LSB i USB, przydatna przy odsłuchu telegrafii CW, oraz FM.
Modulacje LSB, AM, USB i CW występują w wariantach Wide (szeroki filtr) oraz Narrow (wąsko zestrojony filtr). Poniżej znajduje się miernik sygnału wyskalowany w dBm.
WebSDR może zapisać w plikach cookie całą grupę ulubionych stacji.
Funkcja ta jest szczególnie przydatna, gdy chcemy zapisać miejsca stacji, do których będziemy chcieli ponownie wrócić.
Do czego mi się to przyda?
Jak opisałem w tekście dotyczącym serwisu Globaltuners, pasma radioamatorskie, a nawet użytkowa część zakresu fal krótkich (1.7 – 29.999 mHz) podatne są na liczne zjawiska, znane również z innych części pasma. I tak zdarza się, że bogu ducha winni użytkownicy pasma CB spotykają tłumy Rosjan okupujących ich wydawałoby się własne pasmo kanału 19 (27.180 kHz). Troposferyczna propagacja może bowiem sygnały o bardzo skromnych mocach przenosić na kolosalne odległości. Często zjawisko działa w dwie strony. Ciężko natomiast jest na pasmach tych zaobserwować sporadyczną warstwę jonosfery (S).
Prócz krótkofalowców i widzących jedynie swoje radio entuzjastów, fale krótkie średnie, jak i długie nadal pozostają miejscem, gdzie można znaleźć serwisy informacyjne stacji z całego świata i nie trzeba do tego specjalnej propagacji.
Przeciętne warunki odbioru radiowego wystarczą, by w środku Warszawy odebrać sygnał z Korei czy Turcji.
Podsumowując…
Serwis WebSDR nie należy do najłatwiejszych. Używanie go może sprawić jednak sporo frajdy zarówno niedoświadczonemu, jak i zaawansowanemu nasłuchowcowi.
Patryk Faliszewski
