Konkurs – książeczki dotykowe dla małych dzieci
22 listopada w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci Niewidomych w Owińskach miało miejsce rozstrzygnięcie I Ogólnopolskiego Konkursu na Dotykową Książeczkę dla Małego Dziecka Niewidomego.
Ilustrowanych książeczek dla dzieci niewidomych jest, bez wątpienia, niewiele. Upowszechnienie ich, jak również zwrócenie uwagi na brak pomocy dydaktycznych dla dzieci niewidomych to hasła, które przyświecały konkursowi.
Inspiracją dla naszego konkursu był europejski TACTUS. Jedną z różnic było jednak to, że w polskiej wersji TACTUSA książki oceniane były przez niewidome dzieci. To one zwracały uwagę na każdy szczegół. Podczas oc
eny brano pod uwagę: czytelność, pomysłowość oraz wrażenia dotykowe. Komisja obradowała długo, surowo podchodziła do oceny nadesłanych prac ? zwracała uwagę na estetykę, proporcję, na materiał, z którego wykonane zostały ilustracje, na format książki.
Nadesłane prace zostały podzielone na trzy kategorie: książki wykonane przez dzieci i młodzież, wykonane przez dorosłych oraz wykonane przez warsztaty terapii zajęciowej.
Spośród czterdziestu prac konkursowych zwyciężyły cztery:
? w kategorii książek wykonanych przez dzieci i młodzież zwyciężyła Arnika Bukowska z Lasek z pracą pt. ?Zwierzęta?,
? w kategorii książek wykonanych przez dorosłych zwyciężyły ss. Jana Maria oraz Agata Bieleś za książkę pt. ?Wełniane rymowanki dla Ignasia i Danki?
? w kategorii książek wykonanych przez WTZ na równi ocenione zostały prace z Kłecka oraz z Torunia, WTZ Kłecko za pracę pt. ?Poznajemy figury?, natomiast WTZ Toruń za książkę ?Wesołe figury geometryczne?.
Obserwując dzieci, które oglądały nadesłane książki, utwierdziliśmy się w przekonaniu, że takie prace są potrzebne. Dzieci cieszyły się, że jest coś dla nich, że wreszcie mogą nie tylko czytać, ale i oglądać książki, że jest coś nowego, z czego mogą korzystać. Jak wielka była ich radość, kiedy, oglądając ilustracje, stwierdzały, że przypomina przedstawiany przedmiot, kiedy zgadywały, co jest na obrazku, kiedy śmiały się, widząc np. kopiec kreta, stworzony z prawdziwej ziemi.
Dzięki ocenom dzieci, ich uwagom, w przyszłości łatwiej będzie tworzyć książki w taki sposób, by dzieci niewidome mogły z nich w pełni korzystać. Według jurorów prace powinny:
? mieć przyjazny kształt i format,
? być estetycznie wykonane,
? posiadać właściwą grubość kartek, a ich powierzchnia powinna być przyjazna w dotyku,
? mieć ilustracje wykonane z materiałów przyjemnych w dotyku,
? wykonane być z materiałów właściwie dobranych do przedstawianych obiektów,
? mieć zachowane proporcje przedstawianych obiektów,
? nie być przeładowane informacjami,
być odpowiednio podpisane[1].
Przy mówieniu o książkach dla dzieci niewidomych oraz o zapotrzebowaniu na nie, nie można pominąć kwestii rewalidacji. Chodzi tu o stymulowanie dziecka, dostarczenie mu jak największej ilości bodźców, potrzebnych do prawidłowego rozwoju.
Niewidome dziecko ma takie same
potrzeby, jak jego pełnosprawny rówieśnik. Powinno też korzystać z tych samych narzędzi ? klocków, lalek, innych zabawek. Dlaczego nie ma korzystać z książek? Przecież każde dziecko uwielbia wertować kartki, oglądać obrazki. Dla małego dziecka, które nie potrafi jeszcze czytać, najwięcej informacji dostarczają ilustracje. Dzieci niewidome są ich pozbawione, sam brajl natomiast jest mało atrakcyjny.
Nadsyłane na konkurs prace pokazały, w jak prosty sposób można zrobić przydatną dla dziecka rzecz. Wystarczy odrobina fantazji, trochę różnorodnych materiałów, chwila czasu, by w efekcie otrzymać radość dziecka.
Mamy nadzieję, że ten konkurs będzie inspiracją do tego, by książeczek dla niewidomych dzieci, materiałów pomocnych w pracy z maluchami z dysfunkcją wzroku było jak najwięcej.
Magdalena Markiewicz
[1] A. Talukder, Walory percepcyjne ilustracji do książek dla dzieci niewidomych w ocenie uczniów. Referat wygłoszony podczas konferencji zamykającej I Ogólnopolski Konkurs na Dotykową Książeczkę dla Małego Dziecka Niewidomego, 22 XI 2008 r.
